Sağlık Harcamaları ve Toplam Faktör Verimliliği Arasındaki İlişki: Türkiye’de Düzey-2 Alt Bölgeleri İçin Bir Uygulama

Authors : Rahman Aydın, Erol Çakmak

Pages : 49-72

Doi:10.29216/ueip.1401872

View : 82 | Download : 115

Publication Date : 2024-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Sağlık harcamalarının ekonomik büyüme üzerine etkisini inceleyen ilk çalışma Mushkin (1962) tarafından ele alınmıştır. Bu çalışmada sağlık harcamalarının ekonomik büyümeyi olumlu etkilediği belirtilmiştir. Devam eden dönemlerde sağlık ve ekonomik büyüme ilişkisi, sağlığa dayalı büyüme hipotezi olarak literatürde yer almıştır. Bu hipotez özellikle yeni sağlık politikası uygulamalarına geçildiği 80’li yıllardan sonra birçok gelişmekte olan ülkelerde test edilmiştir. Bu çalışmada, Türkiye’de 2003-2019 yılları arasında Düzey 2 kapsamında yer alan 26 alt bölgede kamu sağlık harcamalarının ekonomik büyüme ve toplam faktör verimliliği üzerine etkisi araştırılmaktadır. Çalışmada ekonomik büyüme, kamu sağlık harcamaları ve kamu eğitim harcamaları verilerinin yanı sıra kontrol değişken olması amacı ile sabit sermaye yatırımları, ihracat, işgücü stoku ve ortalama yıllık hava sıcaklığı verileri de kullanılmıştır. Verilerin zaman boyutunun kısa olması nedeniyle Panel EKK yöntemi ve bu yöntemden türetilen en uygun tahminciler ile sağlığa dayalı büyüme hipotezinin geçerliliği araştırılmıştır. Elde edilen bulgulara göre sağlığa dayalı büyüme hipotezinin Düzey 2 kapsamındaki TR32, TR41 ve TR83 bölgelerinde kabul edildiği belirlenmiştir.
Keywords : Sağlık Harcamaları, Toplam Faktör Verimliliği, Ekonomik Büyüme