Nükleer Tesis İşletenin Hukuki Sorumluluğu: Karşılaştırmalı ve Uluslararası Özel Hukuk Analizi

Authors : Necip Kağan Kocaoğlu, ESQ.

Pages : 33-112

View : 6 | Download : 8

Publication Date : 2010-03-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Nükleer enerji temiz, ucuz ve güvenli bir enerji kaynağıdır. Ancak, bu temiz ve ucuz enerji, kaynağı, içinde Çernobil büyüklüğünde riskler barındırmaktadır. Bu sebeple nükleer enerji kullanımı ile ihmal asla birleşmemelidir1 . 26.4.1986 tarihinde gerçekleşen Çernobil (Ukrayna) nükleer enerji santralı kazasının etkileri çok büyük olmuştur. Bu kazada ilk anda 35 kişi, hayatlarını kaybetmiştir. Uzun dönemde de binlerce insan üzerinde olumsuz etkileri görülmeye devam etmektedir2 . Uluslararası anlaşmalar ve federal yasalar nükleer enerji sektörüne girişi teşvik etmek üzere işletenin sorumluluğunu miktar olarak kısıtlamış ve santral tedarikçilerinin sorumluluklarını kaldırmışlardır. Bu teşvik sonucunda özel sektör nükleer enerji sektörüne yatırım yapmış ve dünyada nükleer enerji santrallerinin sayısı artmıştır. Santrallerin sayısının artması sonucunda istatistiki olarak nükleer zarar riski de buna paralel olarak artmıştır. Buna karşın, bu kurallar özel sektörün santral işletmeciliğini teşvik ederek devleti nükleer santral işletmecilğine soyunmasına engel olmuştur. Bu sebeple idari ihmal sonucu ortaya çıkacak nükleer kaza riskini azaltmışlardır.3 Batısında Bulgaristan doğusunda Ermenistan tarafından işletilen nükleer santrallar bulunan Türkiye için nükleer hukuki sorumluluk meselesi çok önemlidir. Nükleer kazalardan kaynaklanan zararın çok büyük olması ve bu zararın sınıraşan bir karakterde oluşu yüzünden nükleer kazalardan sorumluluk, milletlerarası hukukta, ulusal özel hukuktan farklı esaslara bağlanmıştır. İki bölümden oluşan çalışmada “Milletlerarası Özel Hukukta Nükleer Tesis İşletenin Sorumluluğu” işlenecektir. İlk bölümde karşılaştırmalı hukuk bakış açısı ile ulusal mevzuatlara genel bir bakış sunulmaya çalışılmıştır. Uluslararası hukuk günümüzde iç hukukukun içine işlemiş olduğu için, yer yer sınırlı olarak iç hukuk meselelerine değinilecektir. Bu Bölümün ikinci kısmında belirli başlı nükleer hadiselerde hukuki tazminatların durumu ele alınacaktır. İkinci bölümde ise nükleer hukuki sorumluluğa ilişkin uluslararası kurallar incelenecektir.
Keywords :