Kırgız Türklerinin Göçleri Ve Kırgız Türkçesinin Gelişim Dönemleri

Authors : Sefa ÇATAL

Pages : 189-206

Doi:10.59305/ijvuts.1332767

View : 177 | Download : 96

Publication Date : 2023-08-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Kırgız Türkleri Türklüğün en eski temsilcilerinden olmuşlardır. Türk konar göçerliğini en uzun süre koruyan halklardan olan Kırgız Türklerinin bu göç yolculuklarında dilleri de etkilenmiştir. Tarihin her aşamasında karakteristik olarak asi bir profil çizseler de Töles boyları arasında Hun, Göktürk ve Uygur, Çağatay, Özbek hanlıkları döneminde çoğunlukla bir devletin önemli parçası ve bazen devlet olarak varlıklarını muhafaza edebilmişlerdir. Aslen bulundukları dönemler itibariyle Türk dilinin de taşıyıcılığını yapmışlardır. Gerek yazıt dillerinde Göktürkçe veya Uygurca kullanmaları gerek Çağatay dili ve ardıllarını bünyelerinde barındırarak günümüze taşımayı bilmişlerdir. Kendi özgün dillerini de bu süreçte korumaya çalışmışlar, etkileşimde olunan diğer topluluklar ile alışverişler sonrasında dillerine eklentiler yapmışlardır. Bu çalışma amacı itibariyle Kırgız tarihi özelinde Kırgız dilinin geçirdiği evrelerinin önemli şahsiyetler ve olaylar dahilinde incelenmesi, tasniflenmelerine değinilmeye çalışılmıştır. Çalışmada Kırgızistan merkezli Türk ve Türk dili tarihine de sıkça değinilmiş, aynı zamanda Latin alfabesinin Türk halklarının kaderine olan etkisi vurgulanmak amaçlanmıştır. Çalışma genelinde Kırgız tarihi özelinde önemli şahsiyetler ve olaylar dikkate alınarak Kırgız dilinin geçirdiği evrelere değinilmeye çalışılmıştır.
Keywords : Türkistan, Kırgız Türkleri, Kırgız Türkçesi, Latin alfabesi, Kiril alfabesi