PLANLI DAVRANIŞ TEORİSİ İLE WHISTLEBLOWING NİYETİNİN İNCELENMESİ: SAĞLIK SEKTÖRÜ ÇALIŞANLARI ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Authors : Bülent TURAN, İsa İPÇİOĞLU

Pages : 147-166

Doi:10.18092/ulikidince.431146

View : 16 | Download : 14

Publication Date : 2018-07-04

Article Type : Research Paper

Abstract :Araştırmamızın amacı sağlık sektöründe çalışanların whistleblowing`e yönelik niyetlerini Ajzen’in Planlı Davranış Teorisi insert ignore into journalissuearticles values(PDT); ile açıklanıp açıklanamayacağını incelemektir. PDT, diğer birçok araştırmada niyet ve onu etkileyen değişkenleri açıklamada başarılı olmuş, güvenilir bir modeldir. Araştırma evrenini Bilecik ilinde yer alan sağlık sektörü çalışanları oluştururken, tesadüfi örnekleme yoluyla elde edilen 122 anket formu örneklemi oluşturmuştur. Araştırma sonucunda, PDT`nin davranışa yönelik niyeti açıklamaya yetkin bir model olduğu ve çalışanların dışsal yollardan ziyade içsel yolları tercih ettikleri bulunmuştur. İçsel süreçler içinde de bağlı oldukları ilk amiri bilgilendirmeyi tercih ettikleri ortaya çıkmıştır. Tutumun etkisi bütün değişkenler üzerinde istatistiki olarak anlamlıdır fakat öznel norm ve algılanan davranışsal kontrolün etkisi her zaman diğer değişkenlerde istatistiki olarak anlamlı değildir. Yasal ya da etik olmayan bir durumla karşılaşan çalışanlarının oranı %36 ve bunların da %41’inin bu durumu bildirdiği bulunmuştur.  Öznel norm açısından bakıldığında ise çalışanların sosyal çevreleri ile iç çevrelerinden algıladıkları sosyal baskının da farklı olduğu görülmüştür. Whistleblowerlar açısından ise, çalışanların %60’ı bu kişileri kahraman olarak görmektedir.
Keywords : Whistleblowing, Whistleblowwer, Planlı Davranış Teorisi