DENİZ HUKUKUNA İLİŞKİN TEMEL EGEMENLİK ALANLARI BAĞLAMINDA ARKTİK’TEKİ İHTİLAFLI ALANLAR VE HUKUKİ DURUM

Authors : Kadir SANCAK

Pages : 17-34

Doi:10.18092/ulikidince.455557

View : 13 | Download : 5

Publication Date : 2019-04-09

Article Type : Research Paper

Abstract :Dünyada sorunların ve ihtilafların bulunduğu birçok bölge vardır ve bunlardan biri de Arktik’tir. Coğrafi şartlarının elverişsiz olması bölgeyi yakın dönemlere kadar küresel güçlerin hegemonik paylaşımlarından uzak tutmuştur. Ancak teknolojik gelişmelere ilave olarak iklim değişiklikleri gibi çevresel faktörler Arktik bölgesini küresel mücadelenin gündemine dâhil etmiştir. Dünyada pay edilmeyen son coğrafyalardan olan Arktik, bugün özellikle kıyıdaş beş ülkenin egemenlik iddiaları ile konuşulmaktadır.  Bugün için Kuzey Kutbu’nun hukuki statüsünü düzenleyen özel bir antlaşma ya da düzenleme bulunmamaktadır. Kıyıdaş ülkeler bölgedeki anlaşmazlıkların çözümü için 1982 tarihli BMDHS’yi esas almaktadırlar. Bölgedeki en önemli sorun kıyıdaş ülkelerin sahip oldukları kıta sahanlıklarının sınırlarının belirlenmesi sorunudur. Bu bağlamda ABD dışındaki dört ülke sahip oldukları 200 deniz millik kıta sahanlığını 350 deniz miline kadar genişletme talebiyle Birleşmiş Milletler Kıta Sahanlığı Sınırları Komisyonu’na başvurmuş ve başvurular henüz bir karara bağlanmamıştır. Bu çalışmada meselenin daha iyi anlaşılabilmesi için öncelikli olarak deniz hukukuna ilişkin temel kavramlar açıklanmıştır. Sonrasında ise meselenin esasını oluşturan bölgedeki ihtilaflı alanlar ve bunların hukuki durumu izah edilmeye çalışılmıştır.
Keywords : Egemenlik, Kuzey Kutbu Arktik, Uluslararası Hukuk, Kıta Sahanlığı, BMDHS