TÜRKİYE’DE BANKALARIN KULLANDIRDIĞI TİCARİ ÖZELLİKLİ KREDİLER VE İKTİSADİ BÜYÜME İLİŞKİSİ

Authors : Mehmet ÖZ

Pages : 181-194

Doi:10.18092/ulikidince.1095435

View : 15 | Download : 5

Publication Date : 2022-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İktisadi büyümenin belirleyicileri klasik okuldan beri tartışma konusudur. İktisadi büyüme üzerinde ilk tartışmalar sermaye birikimi üzerinden gerçekleşmiştir. Schumpeter insert ignore into journalissuearticles values(1911); ile finansal gelişmenin iktisadi büyümeyi olumlu yönde etkilediği görüşü ortaya çıkmıştır. Literatürde finansal gelişime iktisadi büyümeyi sağlıyorsa arz öncüllü hipotez olarak adlandırılmaktadır. Diğer taraftan Robinson insert ignore into journalissuearticles values(1952); iktisadi büyümenin finansal gelişmeye yol açtığını ileri sürmüştür. İktisadi literatürde İktisadi büyümeden finansal gelişmeye doğru bir ilişkinin varlığı söz konusu olması halinde, talep takipli hipotez olarak isimlendirilmektedir. Aynı zamanda literatürde finansal gelişme ve büyüme arasında çift yönlü etkileşimin olduğunu ve hiçbir etkileşimin olmadığını ortaya koyan hipotezlerde vardır. Bu hipotezler üzerinden finansal sistemin iktisadi büyüme ile etkileşimi de literatürde geniş bir şekilde inceleme konusu yapılmıştır. Finansal sistem geliştikçe tasarruf sahiplerinden yatırımcılara doğru fon akışının hızlanması beklenmektedir. Finansal gelişme göstergesi olarak bankacılık sektörü büyüklükleri ve sermaye piyasası kapitalizasyonu verilerinden yararlanılmaktadır. Literatürde Türkiye için bankacılık sektörünü temsilen çok sayıda gösterge kullanılmasına rağmen ticari özellikli kredileri finansal gelişme göstergesi olarak ela alan çalışma tespit edilememiştir. Dolayısıyla bu çalışmada bu eksikliği gidermek için ticari özellikli krediler verileri kullanılmıştır. Bu çalışmanın amacı Türkiye ekonomisinde 2005:Q4-2020:Q4 döneminde meydana gelen finansal gelişim ile iktisadi büyüme arasındaki ilişkiyi analiz etmektir. Çalışmada yöntem olarak Engle ve Granger eşbütünleşme testi uygulanmıştır. Test sonuçlarına göre finansal gelişime ile gayri safi yurt içi hasıla serileri arasında eş bütünleşme ilişkisi bulunmuştur. Hata düzeltme modeli bulguları finansal gelişimden iktisadi büyümeye doğru tek yönlü nedensellik ilişkisinin olduğu görülmektedir. Elde edilen bu ampirik bulgular arz öncülü hipotezi doğrulamaktadır. Sonuçta finansal kaynaklar, finansal aracılar ve bankacılık kesimi vasıtası ile ticari kredilere yönlendirilmesi zaman içinde iktisadi büyümeye dönüştüğü gözlemlenmektedir.
Keywords : Finansal Gelişime, İktisadi Büyüme, Engle ve Granger Eşbütünleşme, Talep Takipli Hipotez, Arz Öncüllü Hipotez