Sovyetler Birliği Açısından Arap-İsrail Anlaşmazlığı

Authors : Mehmet Erkan Kıllıoğlu

Pages : 108-124

Doi:10.62425/jirs.1573575

View : 46 | Download : 86

Publication Date : 2024-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İkinci Dünya Savaşı sonrasında, Birleşmiş Milletler (BM), öncelikli konuları arasına girmesi sebebiyle, Filistin’deki İngiliz İdaresinin durumunu tartışmak üzere toplanmıştır. Yapılan toplantı sonrasında İngiltere, bölgedeki idaresini sonlandırma kararı almış ve bölgenin İsrail ve Filistin adı altında kurulacak iki devlet arasında pay edilmesini öngören Taksim Planı kabul edilmiştir. Filistin’deki Yahudiler bu gelişmeyi memnuniyetle karşılarken, Araplar ise bu duruma karşı çıkmış ve kabul etmemiştir. Zira Arap yönetimleri, nüfus kefasetinin Araplardan yana olduğu Filistin’de azınlık durumundaki Yahudilerin ayrı devlet kurmasının kabul edilemez olduğunu ifade etmiştir. Ancak 1948 yılı Mayıs ayında Yahudiler Filistin’de, İsrail adı altında bir devlet kurduklarını ilan etmiştir. Bu ilan üzerine Arap-İsrail anlaşmazlığı ve ilk Arap-İsrail Savaşı da resmen başlamıştır. Ortaya çıkan bu anlaşmazlık ve neden olduğu savaşlar 20’inci yüzyılın ikinci yarısında bölgeyi ve dünya siyasetini şekillendirmiştir. İkinci Dünya Savaşı sonrası dönemde dünyanın iki büyük devlet ve İkinci Dünya Savaşı’nın da galipleri arasında olan ABD ve Sovyetler Birliği arasında rakip kamplara ayrılması Ortadoğu’yu ve Arap-İsrail anlaşmazlığını da etkilemiştir. ABD ve Sovyetler Birliği ile onların müttefikleri olan devletler arasında başlayan ve Soğuk Savaş adı verilen rekabet ve gerginlik bölgeye de taşınmıştır. Bunun sonucunda iki büyük devlet Arap-İsrail anlaşmazlığında da taraf olmak durumunda kalmıştır. Bu rekabette Araplara destek vermesine rağmen Sovyetler Birliği yönetimi İsrail’i yok etmenin Arap-İsrail anlaşmazlığının tek çözüm yolu olduğu düşünmemiştir. Ancak Araplar arasında dillendirilen bu söyleme itiraz da edilmemiştir zira mevcut durum Sovyetler Birliği’nin Ortadoğu’da varlık göstermesi ve etkin olmasını kolaylaştırmıştır. İşte bu çalışmada bu anlaşmazlık ve dönemin iki büyük gücünün bu anlaşmazlığa yönelik tutumları ve dahli mercek altına alınacaktır.
Keywords : Sovyetler Birliği, ABD, Soğuk Savaş, Arap-İsrail Anlaşmazlığı