Sınıraşan Nehirlerdeki Su Uyuşmazlıklarına Farklı Yaklaşımlar: Uluslararası İlişkiler Disiplini Ne Sunabilir?

Authors : Ayşegül KİBAROĞLU, Vakur SÜMER

Pages : 21-48

View : 16 | Download : 11

Publication Date : 2006-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Su, bireylerin en temel gereksinimi olma ve başlıca ekonomik faaliyetlere kaynaklık etme özelliği ile ulusların devamlılığı için yaşamsal bir kaynaktır. 1970`lerden günümüze dünyada özellikle kurak ve yarı-kurak iklim kuşaklarında yer alan ülkelerin sağlıklı ve yeterli su kaynaklarına ulaşmada karşılaştıkları güçlükler ve giderek artan su kıtlığının sosyal, ekonomik ve politik yaşama olan olumsuz etkileri gözlenmiştir. Öte yandan dünyada çoğunlukla gelişmekte olan ülkelerin yeraldığı çeşitli bölgeler insert ignore into journalissuearticles values(Orta Doğu, Kuzey Afrika, Güneydoğu Asya); ise suyun en kıt olduğu bölgeler olarak tanımlanmıştır. Bu çarpıcı gelişmeler sonucunda, çeşitli disiplinlerden akademisyen ve uzmanlar arasında su kaynakları arz ve talep dengesinin bozulmasının bir sonucu olarak ortaya çıkabilecek çatışmalarla ilgili süregelen bir tartışma başlamıştır. Bu tartışma çerçevesinde, Uluslararası İlişkiler Disiplininin realizm ve liberalist kurumsalcılık gibi önde gelen teorik yaklaşımları ve uluslararası insert ignore into journalissuearticles values(liberal); siyasi iktisat gibi alt kollarının temel önermeleriyle bağdaştırılabilecek sınıraşan su kaynakları politikalarına ilişkin üç yaklaşım tanımlanabilir: “Su Savaşları” insert ignore into journalissuearticles values(Realizm);, Bütüncül Su Kaynakları Yönetimi insert ignore into journalissuearticles values(Kurumsalcılar); ve Sanal Su insert ignore into journalissuearticles values(Uluslararası Siyasi İktisat);. Makale, sınıraşan nehir havzalarındaki su uyuşmazlıklarıyla ilgili bu yaklaşımları Uluslararası İlişkiler Disipliniyle ilişkilendirerek tartışmaktadır.
Keywords : Sınıraşan Su Kaynakları, Uluslararası İlişkiler Teorisi, Su Savaşları, Sanal Su, Bütüncül Su Kaynakları Yönetimi