OSMANLI DEVLETİ’NDE ALMANYA’YA ZABİTAN VE MÜHENDİS TALEBELER GÖNDERİLMESİ

Authors : Derya GEÇİLİ

Pages : 23-26

View : 17 | Download : 7

Publication Date : 2016-06-20

Article Type : Research Paper

Abstract :18. Yüzyılda Avrupa’da demir, çelik sanayii ve teknolojik alanda büyük bir gelişme yaşanmıştır. Teknolojide meydana gelen hızlı gelişim ve buna bağlı olarak yaşanan değişimler pek çok alanda olduğu gibi eğitimde de etkilerini göstermiştir. Avrupa’da başlayan bu değişimin etkisiyle, Osmanlı Devleti’nde geleneksel eğitim düzeninin bozulduğu fark edilerek ıslahat hareketlerine başlanılmıştır. Bu ıslahat hareketlerinden en önemlilerinden biri de, modern teknik eğitimin verilebilmesi için mühendishanelerin açılmasıdır. Mühendishanelerde verilen eğitim sırasındadeğişimleri takip ederekkendilerini geliştirebilmeleri için Avrupa’ya talebeler gönderilmeye başlamıştır. 1903 yılında Osmanlı Devleti ile Almanya arasında eğitim antlaşması imzalanmış, bu antlaşma ile özellikle askeriyenin ihtiyaç duyduğu mühendislerin yetiştirilebilmesi içinAlmanya’ya zabitan ve talebeler gönderilmiştir. Talebeler seçilirken eğitimlerinde iyi bir dereceye sahip olmalarına dikkat edilmiştir. Almanya’ya gitmek için talepte bulunanların sayısı ihtiyaçtan fazla olursa talebeler sınava tabi tutulmuş,başarılı olanlar kabul edilmişlerdir. Zabitan ve talebeleri yurtdışındaki eğitime hazırlamak için müfettiş ile muallimler görevlendirilmiştir. Müfettiş ve muallimler, talebeleri Almanya’daki eğitimleri sırasında kontrol altında tutmaya da devam etmişlerdir. Zabitan ve talebeler, Almanya’ya gönderilmeden öncemuallimlerindenİstanbul’da hazırlık eğitimi alarak sınava tabi tutulmuşlardır.Almanya’ya giderken zabitan ve talebelerin yolculuk ve eğitim masrafları hükümet tarafından karşılanmıştır. Derslerine yeteri derecede kabiliyet gösteremeyenler veya hal ve hareketinden dolayı iade edilenler olursa devlet tarafından harcanan masraf kendilerinden ya da kefillerinden tahsil edilmiştir. Talebeler, eğitime başladıkları tarihten itibaren bazı kanunlara, askeri kurallara da tabi olmuşlardır. Almanya’da talebeler, önce altı ay kadar süren hazırlık dönemine tabi tutulmuşlar,bu süre zarfında tahsillerine zarar gelmeyecek şekilde askeri talim de görmüşlerdir. Zabitan ve Talebelerin, Almanya da mühendislik mektepleri ile birlikte fabrikalarda da eğitim almaları sağlanarak teknolojik gelişmeleri doğrudan görüp öğrenmeleri amaçlanmıştır. Almanya’daki mühendislik eğitimini başarıyla tamamladıktan sonra talebeler askeriyede on yıl zorunlu hizmete tabi tutulmuşlardır. Almanya’da eğitim gören mühendislerin sayısının artmasıyla yurtdışından tedarik edilen mühendislerin sayısı azalmaya başlamış, Avrupa’daki gelişmeler daha rahat takip edilmeye başlanmıştır. Almanya’da tahsil gören mühendislerden bazıları ülkelerine dönüşlerinde  önemli vazifelere getirilmişler ve kendi alanlarıyla ilgili başarılı çalışmalar yapmışlardır.Osmanlı Devleti’nde Almanya’da eğitim aldıktan sonra orduda önemli görevlere getirilen mühendisler devlete batı zihniyetinin nüfuz etmesini sağlamışlardır. Uzman mühendisler yetiştirilerek gelebilecek tehlikelere karşı ülkenin korunması ve muhafazası sağlanmaya çalışılmıştır. Aşağıda, Almanya’ya mühendislik eğitimi için gönderilecek zabitanla talebelerin seçilmesi ve mekteplere yerleştirilme süreçleri anlatılacaktır.
Keywords : Mühendislik, Yurtdışında Eğitim, Almanya