Malatya Kanatlı Kilim Dokumaları

Authors : Songül ARAL

Pages : 146-168

View : 9 | Download : 5

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Geleneksel Türk El Sanatları içinde yer alan kirkitli dokumalarımıza ait örneklerin Anadolu’da bölgelere göre farklı teknik özellikler gösterdiğini literatürden öğrenmekteyiz. Kirkitli el dokumaları içinde farklılıklarıyla pazarda yer etmiş tarihi bilinen örnekleri ile Doğu Anadolu bölgesinde öne çıkan Malatya kilimleri birçok müzede yer aldığı gibi yurtdışı koleksiyonlarda da rastlanılmaktadır. Malatya kilim dokumalarını Anadolu coğrafyasında yer alan diğer kilim dokumalarından ayıran ve öne çıkan belirteçlerinden biri büyük ebatlarda dokunmuş olmasıdır. Türkiye geleneksel kilim dokumalarında görülen bölge ve yörelere göre farklı motif ve desen özelliklerinin Malatya örneklerinde canlı renk geçişleriyle meydana gelmesi dokuma pazarında öne çıkmaktadır. Kullanılan tezgah yapısı, kullanılan araç ve gereçler bakımından Malatya kilim dokumaları Anadolu ile eşdeğer özellikler taşımasının yanında, yörede kendine has ifadeleri ile motif desen dili hakimiyeti bakımından özgün zenginliğe sahiptir. Malatya kilim dokumalarını desenlerine göre; palaz/s kilim, sandıklı kilim, gözü ak kilim, harar kilim, çıbıklı/ cızgılı kilim, kanatlı insert ignore into journalissuearticles values(şak, pencere); kilim gibi isimlerle tanımlandığı bilinmektedir. Çalışmanın temel amacı; literatürde yeterince yer almayan Malatya el dokuması kanatlı kilimlerine ait teknik özelliklerin metne aktarılmasıdır, alanda yapılacak çalışmalara katkı sağlaması bakımından önemlidir. Malatya il merkezinde tespit edilebilen, geleneksel kilim dokumaları evreni içinden, teknik özellikleri bakımından öne çıkan kanatlı kilimlerden, örneklem olarak seçilenler üzerinde kaynak kişilerden elde edilen bilgiler doğrultusunda nitel araştırma bulgularının teknik analiz yapılmaya çalışılmıştır. Örnekler, 19. yüzyıla aittir.
Keywords : Malatya, Dokuma, Kilim, Kanatlı Kilim, El Sanatları