Modern Dünya Bağlamında İnsan Kaynakları Kavramının Eleştirisi ve İnsan Değerleri Fikrinin Doğuşu

Authors : Temel HAZIROĞLU

Pages : 93-115

Doi:10.25272/ijisef.455846

View : 11 | Download : 8

Publication Date : 2019-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsan bir takım meziyet ve yetenekleri olan bir canlıdır. İnsan aynı zamanda doğuştan kazandığı bir takım temel hak ve özgürlüklere sahiptir. Bu onun yaratılmışların en şereflisi yani “eşref-i mahlukat” olmasının bir gereğidir. Ve aynı zamanda insan canlılardan farklı olarak yeryüzünün halifesidir. Şu rahatlıkla söylenebilir, dünya insan için yaratılmıştır. Her türlü özelliklerinden insert ignore into journalissuearticles values(dil, din, mezhep, ırk, cinsiyet, renk vb.); bağımsız olarak tüm insanların onda ve üzerindeki nimetlerde hakkı vardır. Modernizm süreç içinde insanı doğal durumundan, fıtratından uzaklaştırmış ve onu bir nesne konumuna itmiştir. Materyalist zihin ve onun kapitalist ekonomi anlayışı insanı “homo economicus” olarak değerlendirmiş ve onu arz tarafında kaynağa talep tarafında ise tüketici konumuna indirmiştir. Bu insanın ve insanlığın kabullenebileceği bir durum değildir. Çalışma hayatında insan yönetimi “personel yönetimi” olarak başlamış ve süreç içinde bu anlayış “insan kaynakları” anlayışına evrilmiştir. İnsanın bir ekonomik nesne olarak, bir kaynak olarak tanımlanması ve buna göre tutum ve davranış geliştirilmesi toplumsal hayatta insanın değerinin azalmasına neden olmuştur. Hatta süreçte insan bir tür cendereye alınmıştır. Oysa “insan kaynak değil değerdir, tüketici değil değerlendirendir.” Bu noktada insanı hayatın merkezine en önemli değer olarak koymak, bir toplumsal düzen ve hayat telakkisi oluşturmak acil bir ihtiyaçtır. Bu telakki oluşturulurken yaratılış ve ahlak temel alınmalı, başka bir ifadeyle İslam, hakikat merkeze konulmalıdır. İslam’a göre insan için, “Hayat, Allah’tan başka hiçbir şeyin kendi hayatı üzerinde egemen olmayacağını, kendisinin de başkalarının hayatı üzerinde egemen olmayacağını beyan etmek ve bunun gereğini yerine getirmek”tir. “İnsan kaynak değil değerdir” vurgusu ile zihinlerdeki olumsuz çağrışımı giderebilmek için İnsan Kaynakları kavramı yerine “İnsan Değerleri” kavramının kullanılması insanın layık olduğu konuma ulaşması için atılmış bir adım; hak ettiği değeri korumak ve kollamak için yapılmış daha uygun bir tanımlama olacaktır.
Keywords : İnsan Değerleri, Katılım Ekonomisi, İnsan Kaynakları