İNGİLİZ KONSOLOSLUK BELGELERİNDE SİNOP (1841-1842)

Authors : Kaya Tuncer ÇAĞLAYAN

Pages : 49-60

Doi:10.18220/kid.39454

View : 12 | Download : 9

Publication Date : 2015-11-04

Article Type : Research Paper

Abstract :19. Yüzyılda sanayileşme inkılabı sonucunda ortaya çıkan buharın gücünün gemilere uygulanması ile dünyanın kaderini etkileyen ticari, sosyal ve siyasi hareketlilik geniş Osmanlı coğrafyasını da etkilemiştir. 1838 tarihli Osmanlı-İngiliz Ticari Sözleşmesinin getir-diği imtiyazların bir sonucu olarak Osmanlı idaresindeki önemli şehirlerde İngiliz konsoloslukları açılmıştır. Konsolosluklar kendi vatandaşları ve hükümetleri için faydalı olacaklarına inandıkları görev alanlarındaki yer ve halka ait ticari, sosyal ve siyasi değeri olan bütün bilgileri başkentlerine aktarmıştır. Osmanlı kaynakların-da pek rastlayamayacağımız bu bilgiler yerel tarih çalışmalarında çok önemli ışık tutmaktadır. Sinop, Samsun, Amasya ve Ordu, Samsun’daki İngiliz konsolosluk temsilcisinin sorumluluk alanında olduğu için Orta Karadeniz Bölgesinin idari, siyasi, ekonomik ve sosyal yapısı hakkında zengin bilgiler içermesi adına konsolosluğun belgeleri paha biçilmezdir. Buharlı gemilerin bölgeye gelmesi ile tarihi ve ticari ağırlığını Samsun’a kaptıracak olan Sinop’taki gelişmeler, bu değişimin etkilerini göstermektedir. Bu çerçevede, Sinop’un klasik Osmanlı idaresinden Tanzimat idare tarzına geçiş döneminde yaşadığı tecrübeye ışık tutacak olan bu makale mahalli idarecilerin tutum ve davranışlarını görmemize yardımcı olacaktır.
Keywords : İngiliz Konsolosluğu, Sinop, Orta Karadeniz, Ticaret Sözleşmesi, Tanzimat