LİVANE KAZASI’NIN İDARECİLERİ İLE İLGİLİ TALEP VE DAVALAR

Authors : Zemzem YÜCETÜRK

Pages : 115-156

Doi:10.18220/kid.1201501

View : 14 | Download : 13

Publication Date : 2022-11-09

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti’nde eyaletlerde beylerbeyleri, sancaklarda ise sancakbeyleri görev yerlerine gitmediklerinde veya sefer zamanlarında yerlerine mütesellimleri yönetici olarak bırakmışlardır. Mütesellimler beylerbeylerinin ve sancakbeylerinin yerine onların görevli oldukları eyalet, sancak ve kazalarda idarî görevleri yerine getirdikleri gibi vergileri de toplayan görevlilerdi. Tanzimat’tan önce ise vali ve mutasarrıfların idare ettikleri sancak ve kazaların idarelerine memur edilmişlerdir. Mütesellimlere voyvoda da denilmekteydi. Osmanlı Devleti’nde XVI. yüzyılın sonlarından Tanzimat dönemine kadar bu görev devam etmiştir. 1842 yılından itibaren ise kazalarda kaza müdürleri görev almıştır. Çalışmada 19. yüzyılın başından 1864 Vilayet Nizamnamesi’nin yayınlanmasından sonra kazalarda kaymakamların idarecilik yaptığı döneme kadarki Livane kazasının idarecileri olan mütesellimler, müdürler, müftüler ve muhtarlar hakkında talep ve davalar ele alınmıştır. Ancak bu idarecilerin yönetiminden çoğunlukla Livane halkının ve Livane’nin bağlı olduğu Erzurum eyaleti ile Çıldır sancağı idarecilerinin memnun olmadığı görülmüştür. Livane halkı da söz konusu idareciler hakkındaki şikayetlerini arzuhallerle İstanbul’a bildirmişlerdir. Devlet bu şikayetlere duyarsız kalmamış, söz konusu idarecilerin değiştirilerek düzenin sağlanması için gerekli yerlere emirler göndermiştir. Döneme ait belgelerde Livane idarecileri ile ilgili taleplere bakıldığı zaman ise Livane, Batum bölgesinin asayişinin sağlanması için ve 1820-1823 yıllarında Osmanlı-İran Savaşı’nın yaşandığı zamanlarda Erzurum, Ardahan ve Kars gibi doğu bölgelerinin güvenliğinin sağlanması konusunda, idarecilerinden asker ve mühimmat talep edilen önemli bir bölge olmuştur. Söz konusu savaşta İran ordusunun geri çekilmesinde Livane’nin asker ve mühimmat bakımından önemli rolü olmuştur.
Keywords : Livane, Müteselllim, Muhtar, Müftü, Talep ve Davalar, Headman, Mufti, Claims and Lawsuits