Türk Halk Bilgisi Derneği ve Çalışmaları

Authors : Selcan TEKE

Pages : 95-105

Doi:10.56387/ahbvedebiyat.1185036

View : 13 | Download : 14

Publication Date : 2023-04-14

Article Type : Review Paper

Abstract :Türkiye’de folklor terimi ilk kez 1913 yılında Ziya Gökalp’ın “Halk Medeniyeti I” başlıklı yazısında “halkiyat” kelimesiyle ifade edilir. Ancak folklor terimi Macar araştırmacı Ignacz Kunos ile Ahmet Vefik Paşa’nın konuşmasında geçtiğnden 1885 yılında terimin ilk kez kullanıldığı kabul edilir. Türkiye’de folklor biliminin ilk derneği ise 1927 yılında kurulur. Folklor çalışmalarını bağımsız ve akademik bir perspektifle ele alan Türk Halk Bilgisi Derneği, Türkiye’de folklor çalışmalarının teorik ve uygulama alt yapısının oluşturulması bakımından oldukça önemlidir. Dernek o döneme kadar birbirinden habersiz ve amatör bir ruhla gerçekleştirilen folklor çalışmalarının daha sistemli ve bilimsel hale getirmeyi amaçlar. Dernek özellikle bilimsel derlemeciliğin bilimsel temellerini atması ve derleme faaliyetlerine ivme kazandırması açısından oldukça dikkate değerdir. Çıkardığı ilk derleme kılavuzuyla, Türkiye’nin çeşitli bölgelerine gerçekleştirdiği derleme gezileriyle ve yayımladığı Halk Bilgisi Haberleri adlı dergiyle Türk Halk Bilgisi Derneği Türk folklor tarihinde ayrıcalıklı bir yere sahiptir. Bu yazıda Türk Halk Bilgisi Derneğinin kuruluşundan halkevlerinin açıldığı döneme kadar gerçekleştirdiği folklor çalışmalarına odaklanılacaktır. Türk Halk Bilgisi Derneği, ülke genelinde başlattığı derleme seferberliği ile ciddi bir halk kültürü külliyatının derlenmesini sağlamıştır. Amatör folklorcular bir okul rolü üstlenmiş dernekle birlikte profesyonel bakış açıları kazanmıştır.
Keywords : Türk Halk Bilimi tarihi, derleme, derleme kılavuzu, kaynak kişi, derleme seyahatleri