Deprem Yüklemesi Etkisinde Betonarme Kirişlerin Davranışına Beton Basınç Dayanımı ve Kesme Donatısı Oranının Etkilerinin Deneysel Olarak İncelenmesi

Authors : Sercan Tuna Akkaya, Ömer Mercimek, Ozgur Anıl, Merve Nilay Karaca

Pages : 852-859

Doi:10.29137/umagd.1433706

View : 92 | Download : 90

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Betonarme kirişlerde tasarım esnasında birçok hata ile karşılaşılmakta olup bu tasarım hatalarının başında kesme donatısı eksikliği gelmektedir. Betonarme kirişlerde meydana gelen ani ve gevrek olarak gerçekleşen kesme kırılması, kirişlerdeki kesme donatısı oranlarının yetersiz olması, kesme donatılarının kancalarının sargılama görevini tam olarak gerçekleştirmesi için gerekli olan 135o açıyla bükülmemesi, perde veya büyük boyutlarda kolonlara bağlanan kısa kirişlere çok yüksek değerlerde kesme kuvveti etki etmesi ve deprem yükleri etkisiyle ortaya çıkan ikinci mertebe etkiler gibi nedenlerden dolayı gerçekleşmektedir. Ülkemizde 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş depremleri sonrasında betonarme kirişlerin birçoğunda yukarıdaki nedenlerden dolayı ağır kesme hasarları meydana gelmiştir. Bu çalışma kapsamında beton basınç dayanımı ve kesme donatıları arasındaki mesafe değişken olarak seçilmiştir. Beton basınç dayanımı olarak düşük ve normal dayanıma sahip kirişler kullanılırken kirişlerdeki kesme donatıları arasındaki mesafe 75 ve 200 mm belirlenen toplamda 4 adet deney elemanı üretilmiştir. Deney elemanlarına tersinir tekrarlanır deprem yüklemesi uygulanmıştır. Betonarme kiriş deney elemanlarına uygulanan yükleme sonucunda meydana gelen maksimum taşıma gücü, başlangıç rijitliği, deplasman süneklik oranları, enerji tüketim kapasiteleri, göçme mekanizmalar, genel yük deplasman davranışları elde edilmiş ve elde edilen sonuçlar yorumlanmıştır. Beton basınç dayanımı büyük olan deney elemanlarının daha yüksek maksimum taşıma kapasitesi, başlangıç rijitliği, deplasman süneklilik oranı ve enerji tüketim kapasitesi değerlerine sahip olduğu gözlenmiştir. Kesme donatısı arasındaki mesafe fazla olan deney elemanlarının akma dayanımı ve akma noktasındaki deplasman değerinin daha az olduğu tespit edilmiştir. Kesme dayanımı yetersiz olan deney elemanlarında ani ve gevrek göçme modu olan kesme göçmesi meydana gelirken kesme dayananımı yeterli olan deney elemanlarında eğilme göçme modu gözlenmiştir.
Keywords : betonarme kiriş, basınç dayanımı, kesme donatısı eksikliği, tersinir deprem yüklemesi