Erken Cumhuriyet Döneminde Devletçilik: Ahmet Ağaoğlu ve Kadro Hareketi

Authors : Şebnem KORKMAZ

Pages : 27-39

Doi:10.25272/icps.659042

View : 17 | Download : 6

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Erken Cumhuriyet dönemi olarak tabir edilen 1923-1946 yılları arasında kalkınmanın nasıl gerçekleşeceğine dair farklı pek çok görüş bulunmaktadır. Bunlar; bireyi önceleyen liberal tarzda devlet anlayışı ve milli çıkarı birey çıkarından üstün gören tam müdahaleci devletçilik anlayışı olarak ifade edilebilir. Örneğin, 1932-1933 yıllarında liberal politikaların belirlenmesinde etkin olan Ahmet Ağaoğlu ve Marksist geleneğin ürünü olan Kadro hareketi arasında devletçilik ilkesi üzerine uzun soluklu tartışmalar yaşanmıştır. Ahmet Ağaoğlu hem bir fikir adamı hem de aktif siyasetin de içinde yer alan liberal tarzda milliyetçiliğin savunucularından biri olmuştur. Kemalizm`i sosyalist bir perspektiften ele alan Kadrocular ise milli çıkarlar için devletin her alanda var olması gerektiğini savunmuştur. Bu çalışmada devletçilik anlayışı, farklı pek çok yorumun aksine Ağaoğlu’nun liberal perspektifi ve Kadrocuların tam müdahaleci yaklaşımı ile incelenmeye çalışılmıştır. Osmanlı Devleti’nin yerine kurulan Türkiye Cumhuriyeti, savaş sebebiyle dağılan ekonomiyi yeniden canlandırmak için çeşitli ekonomi politikaları denemiştir. Özellikle 1929 Ekonomik Buhranı sonrası özel teşebbüsü reddetmeyen ancak devletin etkin bir konumda olduğu karma ekonomi metodunun benimsenmesinde liberal milliyetçi kanattan Ağaoğlu ve Marksist gelenekten gelen Kadro hareketinin tartışmalarının etkili olduğu görülmüştür.
Keywords : Devletçilik, Ahmet Ağaoğlu, Liberalizm, Kadro Hareketi, Ekonomi