1924 ANAYASASI’NDA YARGI YETKİSİ VE ŞURA-YI DEVLET’İN FONKSİYONU

Authors : ONUR KAPLAN

Pages : 171-198

View : 14 | Download : 14

Publication Date : 2019-02-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Toplumun sosyolojik açıdan temel yapısını teşkil eden ve devletlerin yönetim biçimlerinin çerçevesini çizen Anayasa, genellikle siyasi bir belge olarak telakki edilmektedir. Bununla birlikte devlet kavramıyla sıkı bir bağlantı içinde olsa da Anayasa kavramının sadece bir siyasi bir belge olarak ele alınması eksik bir yaklaşım olacaktır. Bu kapsamda Anayasanın sahip olduğu siyasi değerinin yanında 1924 Anayasası’nın aktarmış olduğu kavramların da tanımlanması gerekmektedir. Özellikle kamu hukukunun belli başlı meselelerinden biri, devlet organlarının her birinin neyi yapıp yapamayacağının tespit edilmesidir. Çalışma konusu kapsamında –yasama ve yürütme kuvveti hariç tutulmamak kaydıyla– kazaî vazifenin maddi tasavvurunun neden ibaret olduğunun mantıklı bir açıklamasını yapmak gerekmektedir. Bu bakımdan Türk Anayasacılık hareketleri kapsamında yargı yetkisinin nasıl geliştiği ortaya konulmalıdır. Bunun yanında Cumhuriyet döneminde çıkarılan kanunlar ile birlikte idari yargının görev alanının belirginleşmesi ve Şura-yı Devlet’in yargısal görevlerinin artması idari yargı rejiminin gelişim sürecini hızlandırmıştır. Bu gelişim sürecinde Şura-yı Devlet’in hukuk devleti nosyonunun oluşması bakımından oynadığı rol büyük önem arz etmektedir. Çalışmada bu kapsamda 1924 Anayasası’nda yargı yetkisinin ne şekilde düzenlendiği ifade edilecek; daha sonra Türk idari yargı sistemi, Şura-yı Devlet başta olmak üzere temel özellikleri ile değerlendirilecek ve Şura-yı Devlet’in o dönemde vermiş olduğu bazı kararlarda hukuka uygunluğun sağlanması noktasındaki farklı yaklaşımları irdelenecektir.
Keywords : 1924 Anayasası, Cumhuriyet Devri, Yargı Yetkisi, Şura yı Devlet, İdari Rejim