Boşanma, Ayrılık ve Evliliğin Butlanı Davaları ile Velâyete İlişkin Davalarda Milletlerarası Yetki Sorunu

Authors : Sema ÇÖRTOĞLU KOCA

Pages : 209-268

View : 14 | Download : 17

Publication Date : 2016-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışmada, aile hukukunun önemli konularından biri olan boşanma, ayrılık ve evliliğin butlanı davaları ile çocukların velâyetine ilişkin davalarda yabancı unsur bulunması halinde milletlerarası yetkili mahkemenin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada öncelikle, Avrupa Birliği’ne üye devletlerde uygulanan Evliliğe ve Ebeveyn Sorumluluğuna İlişkin Konularda Milletlerarası Yetki ve Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Hakkında 2201/2003 sayılı AB Konsey Tüzüğü (Yeni Brüksel II Tüzüğü) incelenmiştir. Tüzük, Avrupa Birliği’ne üye devletlerin mahkeme yahut mahkeme niteliğine sahip tüm kurumlarınca medeni hukuk konularına ilişkin olarak verilen boşanma, ayrılık yahut evliliğin butlanı; ebeveynlere ait sorumluluğun niteliği, yerine getirilmesi, temsili, kısıtlanması ve sona erdirilmesi meselelerinde mahkemelerin milletlerarası yetkisini tespit etmekte kullanılmaktadır. Türk hukukunda ise, yabancı unsurlu boşanma, ayrılık ve evliliğin butlanı davaları ile çocukların velâyetine ilişkin davalarda MÖHUK hükümleri uyarınca milletlerarası yetkili Türk mahkemesi tespit edilmektedir. MÖHUK’ta özel yetki kuralının (Türklerin kişi hâllerine ilişkin davalar m. 41) kapsamına giren bir uyuşmazlıkta yetkili Türk mahkemesi bu özel kural uyarınca tespit edilecektir. Diğer durumlarda, MÖHUK m. 40’ın yaptığı gönderme nedeniyle boşanma, ayrılık ve evliliğin butlanı davaları ile çocukların velâyetine ilişkin davalarda Hukuk Muhakemeleri Kanunu ve Türk Medeni Kanunu’nda yer alan yetkiye ilişkin hükümler uyarınca Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisi belirlenmektedir. Bununla birlikte, çocukların velâyetine ilişkin davalarda, Küçüklerin Korunması Konusunda Makamların Yetkisine ve Uygulanacak Kanuna Dair 5 Ekim 1961 Tarihli Sözleşme’nin uygulama alanına giren konularda, Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisi Sözleşme uyarınca tespit edilmektedir
Keywords : Boşanma, velâyet, milletlerarası yetki, Evliliğe ve Ebeveyn Sorumluluğuna İlişkin Konularda Milletlerarası Yetki ve Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Hakkında 2201 2003 sayılı AB Konsey Tüzüğü Yeni Brüksel II Tüzüğü, Küçüklerin Korunması Konusun