İsveç Çevre ve İmar Hukuku

Authors : Müslüm AKINCI

Pages : 389-414

View : 11 | Download : 8

Publication Date : 2007-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :İsveç çevre hukuku (miljörätt), özel hukuk ve idare hukukundan oluşan karma yapılı bir hukuktur. 1999 yılında, daha önceleri yürürlükte olan yaklaşık onbeş adet çevre ile ilgili yasal düzenlemenin yerine genel bir Çevre Kanunu çıkarılmıştır. Bu Yasa, çevre konusunda yeni kavram, ilke ve usuller getirmiştir. Bir kısmı “genel” hüküm, bir kısmı da özel hüküm niteliğinde düzenlemeler içeren Çevre Kanunu’nda başlıca ihtiyat ilkesi, kirleten öder ilkesi, en elverişli teknolojiyi kullanma ilkesi, ikame ilkesi gibi iyi kurgulanmış ilkeler yer almaktadır. Önemli çevresel etkiler doğuracak tesis ve faaliyetler İdare Mahkemesi’nden izin almak zorundadırlar. İdare Mahkemesi izin sisteminin ilk derece yargı yeri konumundadır. Çevre mahkemeleri aynı zamanda çevre ile ilgili doğan zarar ve öngörülmüş yasaklara karşı açılan davaların görüldüğü yargı yerleri olup, aynı zamanda idari para cezası yaptırımlarının uygulanmasını sağlayan mahkemedir. Çevreyi ilgilendiren bir başvuru İsveç hukuk düzeninde şu sırayı takip eder: Mahalli Çevre Kurulu ->İl İdare Kurulu -> Çevre Mahkemesi -> Çevre İstinaf Mahkemesi -> Yüksek Çevre Mahkemesi (Yüksek Mahkeme). İsveç, planlama hukuku bakımından da köklü bir geçmişe sahiptir. Planlama düzeni, refah devletinin bir uygulama aracı ve bütünleyici parçasıdır Belediyelerin planlama konusunda “tekel yetkisi” olup, bazı yasal düzenlemeler yerel özerkliğin kapsamını genişletmiştir. Kural olarak nazım imar planı ve bir inşaat izninin verilmesine dayanak oluşturan bağlayıcı nitelikte uygulama imar planı olmak üzere iki aşamalı bir planlama sistemi vardır.
Keywords : İsveç çevre hukuku, planlama hukuku, çevre mahkemesi, Çevre Kanunu, ihtiyat ilkesi, en uygun teknolojiyi kullanma ilkesi, ikame ilkesi, plan hiyerarşisi