GÜNCEL GELİŞMELER IŞIĞINDA TEVFİK RÜŞDÜ ARAS’IN 31 TEMMUZ 1936 TARİHLİ TEK TARAFLI BEYANININ HUKUKİ SONUÇLARI HAKKINDA BİR DEĞERLENDİRME

Authors : Uğur BAYILLIOĞLU

Pages : 355-397

Doi:10.34246/ahbvuhfd.1230129

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2023-04-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk Dışişleri Bakanı Tevfik Rüşdü Aras’ın, Türkiye Büyük Millet Meclisi önünde yaptığı, 31 Temmuz 1936 tarihli konuşmadaki bir beyanı, Limni ve Semadirek’in silahsızlandırılmış statüsü konusundaki Türk–Yunan uyuşmazlığının önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Lakin bu beyan, Türkiye aleyhine bir hukuki sonuç doğurma kabiliyetini haiz bir tek taraflı işlem teşkil etmemektedir. Zira Aras’ın tek taraflı beyanı, tek taraflı işlemlerin oluşum ve geçerliliğine ilişkin uluslararası yargı kararlarında kabul edilen ilke ve kriterlerle bağdaşmamaktadır. Söz konusu tek taraflı beyan, siyasi bir nitelik arz etmekte olup, dönemin karşılıklı iyi duygulara dayanan Türk–Yunan ilişkilerinin bir yansımasıdır. Lakin Yunanistan bu beyanı, Limni ve Semadirek’in statüsünün değiştiğine ilişkin gerekçelerden birisi olarak kullanmaktadır. Üstelik Yunanistan bunu, yeni tarihli notalarında, resmi tezleri arasında ileri sürmüştür. Dolayısıyla Limni’nin statüsü bağlamında, Aras’ın beyanı açısından 1980’lerde doktrinel düzeyde yapılan tartışma, bugün resmi tezlere de konu olmuş ve büyük önem kazanmıştır. Bu itibarla, meselenin mutlaka incelenmesi ve bu konudaki Türk tezlerinin yeni ve ek argümanlarla desteklenmesinde fayda bulunmaktadır.
Keywords : Devletin tek taraflı işlemleri, Doğu Ege Adalarının Silahsızlandırılmış Statüsü, Türk Boğazları, TürkYunan İlişkileri, siyasi beyanlar