BAĞİMSİZLIK DÖNEMİ ÖZBEK ŞİİRİ; MİLLÎ KONULAR AÇISINDAN DEĞERLENDİRME

Authors : Terane Heşimova

Pages : 255-270

Doi:10.59182/tudad.1499086

View : 42 | Download : 31

Publication Date : 2024-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Özet Bağımsızlık dönemi Özbek şiiri konu, içerik, toplumsal, millî-ideolojik açıdan büyük önem arzetmektedir. 20. yüzyılın başlarında Özbek edebiyatının marifetçilik dönemi adlanan aydınlanma döneminde nasıl halkın eğitilmesine, köküne, millî kimliyine sahib çıkılmasına, birlik ve beraberliği kazanmak adına çaba harcadıkları gibi, bağımsızlık dönemi edebiyatı, şiiri de aynı özü taşımış oldu. Edebiyatın, şiirin özgürleştiği, millî konuların öne geçtiği bağımsızlık döneminin şiiri ayrılıkta birkaç önemli konular üzerinden şekillenmiş oldu. Toplumda millî uyanışı başlatmak için bilinçli sanat aracılığıyla harekete geçen Özbek şairleri halkını aydınlatmak için özgürlük, vatan, millet, tarih, ulusal-kültürel, birlik konularını şiirlerinin ana muhtevasına dönüştürdüler. Bağımsızlık dönemi şiirinde Özbek millî kimliğinin inşasında merkezi roller üstlenmiş tarihi kahramanların, şanı dünyayı almış liderlerin yeniden canlandırılması da Özbek kimliğinin yeniden tanımlanmasında önemli rol oynadı. “Bağımsızlık Dönemi Özbek Şiiri; Millî Konular Açısından Değerlendirme” başlıklı makalede Özbek Şiirinde Bağımsızlık dönemi kadın şairlerin sanatında vatan-millet konusu, ayrıca Özbek şairi Halime Hudayberdiyeva`nın sanatında vatanseverlik ahlâkı, bağımsızlık dönemi Özbek kadın şairlerin sanatında vatanın kutsallığı, bağımsızlık dönemi Özbek şiirinde Türk birliği ve Türkistanlılık konuları ele alınmaktadır. Bağımsızlık sonrası Özbek edebiyatında vatan-millet konularında şiirler yazan pek çok kadın şairler bilinmektedir. Makalede Özbek kadın şairleri Halime Hudayberdiyeva, Farida Afröz, Gülçehra Corayeva, Hosiyat Babomuradova gibi milletsever şairlerin milletinin, halkının tarihini, millî varlığını, atalarının izlerini, kültürünü, yurtseverlik, vatanseverlik ahlâkını şiirlerinin ana gayesine dönüştürmesinden bahsolunur. Aynı zamanda Özbek halkının cesur millî şairleri Rauf Parfi`nin, Erkin Vahidov`un, Mirza Gencebay`ın, Dedehan Hasan`ın sanatında Türk birliği, Türkistan konusu incelenmektedir.
Keywords : Bağımsızlık Dönemi, Özbek Şiiri, Milli Konular, Vatan, Millet