AFGANİSTAN’IN TAHAR İLİNDEKİ ÖZBEK TÜRKLERİNİN HALK ÂDET VE İNANÇLARINDA DOĞUM

Authors : Nasratullah MORAD

Pages : 344-356

Doi:10.30563/turklad.1022177

View : 12 | Download : 25

Publication Date : 2021-12-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Doğum, insan hayatında üç önemli dönemden biridir. Doğum ile hayata gözlerini açan bebek, yalnız anne ve babayı değil aynı zamanda anne babanın akrabalarını da mutlu eder. Her çocuk yeni bir umuttur. Çocuğun dünyaya gelmesiyle bütün aileye de sevinç gelir. Tahar ilindeki Özbek Türklerinde doğum en önemli olay olarak sayılmaktadır. Özbek toplumunda çocuk; neslin devamı, sahip olunanların mirasçısı ve itibar kaynağı olarak görülmüştür. Bu çalışma, insan hayatının başlangıcı olan doğum ile ilgili âdet ve inançları tanımlamayı, bu âdetleri değerlendirmeyi amaçlamıştır. Araştırma, daha çok kaynak kişilerden yüz yüze derlenen folklorik malzemelerden hareketle şekillenmiş olmakla birlikte kısıtlı sayıdaki yazılı kaynakları da bünyesinde barındırır. Çalışmada; Tahar ilindeki Özbek Türklerinin inanç, ritüel ve âdetleri, doğumla ilgili inanç ile âdetler; doğum öncesi, anı ve sonrası gibi ana başlıklar ile alt başlıklara ayrılarak değerlendirilmiştir. Derleme yapılırken bazı folklorik unsurların hâlâ hayatiyetini koruduğu bazısının yok olmaya yüz tuttuğu, bazısının da tamamen kaybolduğu tespit edilirek sahadaki âdet, inanç ve uygulamanın benzerleri Türkiye genelinde de görüldüğü sonucuna varılmıştır. Bunların yanı sır derleme esnasında doğum âdet ve inançları ile ilgili dua, aytım ve alkışlar da saptanmıştır.
Keywords : Afganistan, Tahar, Özbek Türkleri, Halk Âdetleri ve İnançları, Doğum