PEŞƏYƏ GÖRƏ DİLİN SOSİAL DİFERENSİALLAŞMASI

Authors : Anar FARACOV

Pages : 366-373

Doi:10.30563/turklad.904443

View : 15 | Download : 7

Publication Date : 2021-12-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Dilin sosial diferensiallaşmasının əsas istiqamətlərindən birini müxtəlif peşələrə aid insanların dil xüsusiyyətləri təşkil edir. Hər bir peşənin özünəməxsus leksikası mövcuddur. Onu da qeyd edək ki, dünyada bütün dillərdə peşə leksikasının inkişafı eyni formada özünü göstərmir. İnkişaf etmiş cəmiyyətlərdə peşələrə aid leksika daha zəngindir. Bu tədqiqatın əsas məqsədi dilin peşəyə görə diferensiallaşmasının əsas əlamətlərini üzə çıxartmaqdır. Dilin peşələrə görə diferensiallaşmasının əsasında peşə-sənət leksikası durur. Bunun özündə də bir çox mübahisəli məsələlər vardır. Əsas müqayisəli məqam isə onların qarşılaşdırılması və ya eyniləşdirilməsi ilə bağlıdır. Bu qarşılaşdırmada diqqət çəkən məqamları aşağıdakı istiqamətlərdə göstərmək mümkündür: peşə-sənət leksikası və jarqonlar, peşə-sənət leksikası və dialektizmlər, peşə-sənət leksikası və terminlər. Dilin sosial peşə diferensiallaşması digər dil diferensiallaşmalarından bir çox cəhətlərə görə də fərqlənir. Peşə dillərinin intensiv inkişafı, yeni peşələrin yaranması ilə dilin leksik tərkibinin dəyişməsini əsas fərqləndirici əlamətlər saymaq olar. Dil səviyyələri üzrə isə leksik səviyyədən başqa, sintaktik səviyyədə, həmçinin mətnin komponentlərinin qurulması baxımından da fərqlər müşahidə olunur.
Keywords : Dil, leskika, Peşə, Mədəniyyət, Termin