AHMET BAYTURSINOĞLU VE KAZAK CEDİTÇİLİĞİ

Authors : Gülnar Bozımbaykızı SAİG

Pages : 189-193

Doi:10.7884/teke.403

View : 14 | Download : 7

Publication Date : 2015-06-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Makalede Kazak aydınları ve Ahmet Baytursınoğlu’nun Cedit Hareketiyle ilgili çalışmaları ele alınacaktır. Kazakistan’da bu hareket Kırım Tatarı İsmail Gaspıralı’nın “Tercüman” gazetesi sayesinde ve İdil-Ural bölgesinde gelişen Ceditçi düşüncelerin Kazak topraklarında etkili olması nedeniyle tanınmıştı. Kazak aydınları batı ve doğuyu denk tutan, bilimsel İslam’ı hayatın önemine dönüştüren Gaspıralı’yı hep örnek almış ve çalışmalarından yararlanmıştır. Cedit eğitimine destek vermek amacıyla Baytursınoğlu Kazak aydınlarıyla beraber ders kitabı hazırlamıştır. Bu çalışmalarında da Gaspıralı’nın eserleri önemli kaynak olmuştur. Baytursınoğlu cedid konusunu sadece ders kitaplarında değil gazete ve dergi sayfalarında da yayınlamış okuyucularıyla fikir alışverişinde bulunmuştur. Karşı fikir ve tenkit edilen makalelere de yayın aracıyla cevap vererek çalışmalarına açıklık getirmiştir. Cedit hareketini siyasi açıdan da ele alan Baytursınoğlu XX. yüzyıl başlarında halkın maneviyatını sömüren ve sömürtenlerin ilişkilerini incelemiş ve hükümete bu konudaki görüşlerini açıkça ifade etmiştir.
Keywords : Cedit, Kazak, Türk birliği, edebî dil