SÖZLÜKLERDE GÜVENİRLİK: TÜRKÇE SÖZLÜK’TE BEN, SEN, O, BİZ, SİZ, ONLAR

Authors : Sami BASKIN

Pages : 799-827

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2017-06-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Sözlükler, insanların kelimelerle ilgili bilgi ihtiyacını karĢılayan eserlerdir. Bu yüzden kendilerine baĢvuran kiĢilere güvenilir bilgiler sunmalıdır. Güvenilir bilgi ise, sadece doğru bilgi sunmak olarak algılanmamalıdır. Sözlükler birer kelime listesi olduklarından bu listenin belli bir düzen içerisinde hazırlanmıĢ olması da güvenilirliğin kapsamına dâhil edilmelidir. Bu geniĢ bakıĢ açısı, güvenirliğin biri sözlüksel düzenlemeye, biri de sözlük içindeki bilgilerin tutarlılık ve doğruluğuna ait olmak üzere iki farklı boyutta tanımlamasını da beraberinde getirir. Güvenirlik, sözlüksel düzenleme açısından benzer durumlar için aynı iĢlemin uygulanmıĢ olmasıdır insert ignore into journalissuearticles values(tekrar edilebilirlik);. Bilgi açısından ise tutarlı ve doğru Ģeylerin söylenmesidir. Türkçe Sözlük’ün ihtiva ettiği 92.292 sözün evrenini oluĢturduğu bu çalıĢmada, “Ben, Sen, O, Biz, Siz, Onlar” maddelerinin güvenilir bilgiler sunup sunmadığı araĢtırılmıĢtır. Örneklemi oluĢturan bu maddelere ait bilgiler, önce belge tarama yoluyla diğer sözlüksel unsurlar içinden seçilmiĢ ve sistemli bir Ģekilde bir araya getirilmiĢtir. Sonra bu maddeler, sözlük bilimi ilkeleri çerçevesinde güvenirlik açısından değerlendirilmiĢtir. Bu değerlendirme aynı zamanda iki problem cümlesinin de cevabı niteliğindedir. Bunlar “Türkçe Sözlük’te yazımı aynı olan madde başlarının dizimi tutarlı mıdır?” ve “Türkçe Sözlük’te eşdeğer tanımlar benzer dil bilgisel etiketlere sahip midir?” sorularıdır. AraĢtırma sonucunda Türkçe Sözlük’te bulunan “ben, sen, o, biz, siz, onlar” maddelerinde eĢ adlılık durumu söz konusu olduğunda sözlüğün bütüncül yapısının tüm maddeler için aynı iĢlemediği görülmüĢtür. Ayrıca madde içinde verilen dil bilgisel etiketler ile tanımlar arasında bir uyumsuzluk olduğu ve eĢdeğer tanımlamalar için farklı dil bilgisel etiketlerin verildiği tespit edilmiĢtir. Bu yüzden ilgili maddelerin tekrar elden geçirilmesi ve modern sözlük bilimi anlayıĢına uygun olarak yeniden yazılması gerekmektedir.
Keywords : Güvenirlik, bütüncül yapı, parçacıl yapı, dil bilgisel etiket, eş adlı kelimeler, sözlüksel düzenleme