GEBERMEK FİİLİNİN KÖKENİ ÜZERİNE

Authors : Serkan ŞEN

Pages : 126-135

View : 9 | Download : 6

Publication Date : 2018-03-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye Türkçesinde, sevilmeyen insanlar ile değer verilmeyen hayvanların ölümünü anlatan gebermek fiilinin oluşumu hakkında değişik görüşler öne sürülmüştür. Bu görüşler iki noktada yoğunlaşmaktadır. İlki, geber-‟in “Şişkin, kabarık; hamile” manasındaki kėbe / kebe ~ gebe sözünden geldiğidir. İkinci görüş ise sözcüğün kabar- fiilinin ikili biçimi olduğudur. Çalışmamızda sözcüğün türeyişi üzerinde duran araştırmacıların yaklaşımları zikredildikten sonra bunların eleştirileri yapılacaktır. Eski Türkçede kėber- ~ kėper- fiilini ölüm hâliyle ilgili olarak değiĢik metinlerde tanıklamak mümkünken kebe sözcüğüne hiç rastlanılmamasına dikkat çekilecektir. Türev insert ignore into journalissuearticles values(kėper-);, defalarca tespit edilebilirken tabana insert ignore into journalissuearticles values(kėbe-); ancak XIV. yüzyıldan sonra rastlanılmasının çelişki olduğu ifade edilecektir. kėper- > geber- fiilini Eski Türkçede saymaca olarak nitelendirebileceğimiz kėpe ~ kėbe sözü yerine kėp “biçim, tarz” köküne götürebileceğimiz dile getirilecektir. kėp “biçim, tarz” kökü ile kėbermek türevi arasındaki ilişkide kėp+er- şeklinde bir genişlemenin söz konusu olduğu vurgulanacaktır. Anlam boyutunda ise “insert ignore into journalissuearticles values(bilinenin dışında); bir biçim almak” ile bedenin şişmesinin kastedildiği ifade edilecektir. kėp`in Eski Türkçede kapalı e insert ignore into journalissuearticles values(ė); ile uzun ünlülü oluşunun geber- fiiline taban teşkil etmesini imkân sağladığı eldeki bulgularla desteklenecektir. Anlam geçişlerini göstermek üzere örnek bağlamlardan olabildiğince yararlanılacaktır.
Keywords : Gebermek, gebe, köken bilgisi, Eski Türkçe, Türkiye Türkçesi