RABGUZÎ’NİN KISASÜ’L-ENBİYÂ’SINDA ÖLÇÜYE DAİR SÖZ VARLIĞI

Authors : Ahmet DİNÇ

Pages : 44-63

Doi:10.7884/teke.5636

View : 9 | Download : 4

Publication Date : 2023-03-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Harezm Türkçesi Dönemi eserlerinden Kısasü’l-Enbiyâ, Arapçadan Farsçaya yapılan peygamber kıssalarının Rabguzî tarafından Türkçeye tercümesini içerir. Bu eser, birçok bakımdan Türkçe için zenginlik barındırır. Bu zenginliklerden biri de eserin söz varlığındaki ölçü adlarıdır. Eserdeki ölçü adlarının çeşitliliğinde Türkçenin ilk devresinden itibaren var olan ölçü adlarının yanında yabancı dillerden Türkçeye geçen ölçü adları da belirleyici olmuştur. Ayrıca eserde birçok ölçü adının oluşumunda mecazi kullanımlar vasıtasıyla Türklerin idrak sistemi devreye girmiştir. Bu makalede Kısasü’l Enbiyâ’daki ölçü terimleri; genişlik, eşitlik, azlık çokluk, uzunluk, hacim, miktar, ağırlık anlam kategorisinde yapı ve köken bakımından incelenmiş, çeşitli kaynaklardan desteklemelerle ve ilgili ölçü adının eserde geçtiği cümleden hareketle ölçü adları açıklanmıştır. Bununla birlikte çeşitli gramer yapısına sahip olup ölçü anlamı veren kelime grupları da tablo hâlinde verilmiştir.
Keywords : Kısasü\`l Enbiyâ, genişlik, eşitlik, azlık, çokluk, uzunluk, hacim, miktar, ağırlık