Türkiye’nin İlaç Politikasının, İlaç Pazarı ve Harcamalarına Yansımaları: 2003-2015

Authors : Özçelik MISIRLIOĞLU YURDAGÜL, Ezel ESATOĞLU AFSUN, Tugay ARSLAN DENİZ

Pages : 31-51

Doi:10.1501/Asbd_0000000055

View : 12 | Download : 6

Publication Date : 2016-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye’nin ilaç politikası, 2003 yılından sonraki 13 yıllık dönemde, ilaçların fiyatlandırılması ve ilaçların geri ödenmesi konularına yoğunlaşmaktadır. Çalışmanın amacı, Türkiye'de Sağlıkta Dönüşüm Programı paralelinde 2003-2015 döneminde uygulanan ilaç fiyatlandırma ve geri ödeme politikalarının, Türkiye ilaç pazarı ile Türkiye ilaç harcamaları üzerindeki etkilerini saptamaktır. Çalışmada kullanılan veriler, Kıtalararası Pazarlama Servisi - Sağlık (Intercontinental Marketing Services – Health, IMS Health) ve Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) web sayfasında yayınlanan istatistik kayıtlarından alınmıştır. Türkiye ilaç pazarının 20032015 yılları arasındaki 13 yıllık dönemi ve SGK ilaç harcamalarının değişimi değerlendirilmiştir. Çalışma bulgularına göre, Türkiye ilaç pazarının 13 yıllık süreç içerisinde TL bazında 3,2 kat büyüdüğü belirlenmiştir. Türkiye ilaç pazarında en hızlı büyümenin TL bazında %46 ve adet-kutu bazında %42 ile 2005 yılında olduğu belirlenmiştir. İlaç pazarındaki hızlı artış, 2005 yılında Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) mensupları ile yeşil kartlı hastaların ilaçlarını serbest eczanelerden temin etmeye başlamalarından kaynaklandığı varsayılmaktadır. SGK sağlık harcamalarının giderek arttığı ve 2014 yılında 54.603 Milyon TL'ye ulaştığı ve bu harcamaların %67'sinin tedavi harcamalarından kaynaklandığı belirlenmiştir. Türkiye’de 2006-2013 yılları arasında ilaç harcamaları ve ilaç pazarındaki artışının giderek yavaşladığı ve bazı yıllarda Türkiye ilaç pazarının bir önceki yıla göre büyümediği saptanmıştır. Bu durumun, ilaç harcamalarının kontrolü için ilaç fiyatlandırması ile ilaçların geri ödenmesi konusunda gerçekleştirilen düzenlemelerden kaynaklandığı düşünülmektedir. 2013-2015 yılları arasında ise, ilaç pazarının büyüme hızının %6,5' ten %15,5' e yükseldiği belirlenmiştir. Reçete maliyeti 2011 yılında 44,95 TL iken 2015 yılında 53,37 TL ye ulaşmıştır. Reçete maliyetinin, 2011-2015 yılları arasında yükselmesinin reçetelerde yer alan ilaç sayısının artışından ve/veya pahalı referans ilaçların reçete edilmesinden kaynaklandığı düşünülmektedir
Keywords : İlaç harcamaları, sağlık ekonomisi, Türkiye ilaç pazarı, Türkiye ilaç politikası