Kâmûsü’l A‘Lâm’a Göre 19. Yüzyılda Bingöl İlinin Beşeri ve Ekonomik Özellikleri

Authors : Mücahit OĞUL, Mesut DOĞAN

Pages : 81-89

Doi:10.33712/mana.1241740

View : 10 | Download : 10

Publication Date : 2023-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Doğu Anadolu Bölgesi’nin Yukarı Fırat Bölümü’nde yer alan Bingöl ili tarihin hiçbir döneminde sık nüfuslanan bir yerleşme sahası olmamıştır. Bu durum üzerinde Bingöl ilinin fiziki coğrafya özellikleri belirleyici olmuştur. Buna karşın 19. yüzyıl Osmanlı kaynakları incelendiğinde günümüzde yürütülmeyen ekonomik faaliyetlerin o dönemlerde icra edildiği ve günümüzde yetiştirilmeyen bazı tarım ürünlerinin 19. yüzyılda üretildiği görülmektedir. Günümüzde ekonomik olarak gelişmemiş bir yer olan Bingöl ve çevresinin kalkınması için geçmişinden ilham alınmasını gerektiren bazı durumlar vardır. 19. yüzyılda Bingöl ilinden yüklü miktarda hayvan ihracatı yapılırken günümüzde hayvancılık daha çok iç piyasaya yönelik yapılmaktadır. Ayrıca 19. yüzyılda Bingöl’de günümüzde üretilmeyen kestane, fındık ve zeytin gibi ürünlerin yetiştirildiği görülmektedir. Bu çalışmada Bingöl ilinin 19. yüzyıldaki beşeri ve ekonomik özellikleri ünlü Osmanlı münevveri Şemsettin Sami tarafından kaleme alınan Kâmûsü’l A‘Lâm adlı eserden yararlanılarak hazırlanmıştır. Kâmûsü’l A‘lâm, alemler sözlüğü anlamına gelen ansiklopedik bir eserdir. Adı geçen eserde günümüzde Bingöl il sınırlarında yer alan dört madde tespit edilmiştir. Bunlar; Genç, Genç Sancağı, Kiğı ve Zıkti’dir.
Keywords : Bingöl, Şemsettin Sami, Ekonomi, Tarım