Samsun’da Kolera ve Çağını Yakalayamayan Bir Hekimin Tedavi Yöntemi Üzerine (1894)

Authors : İsmail Yaşayanlar

Pages : 2411-2436

Doi:10.24186/vakanuvis.1547780

View : 84 | Download : 66

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Beşinci kolera pandemisinin uzantısı olarak 1894 senesinde Samsun’da ortaya çıkan epidemi, İstanbul ile doğrudan bağlantılı olan bir liman kentinde bile kamu sağlığı hizmetlerinin standartların altında olduğunu göstermiştir. Bu epidemi sırasında kentte çalışan bir sivil hekim olan Constantin Lanaras, Kadı Köy’de patlak veren salgını bir fırsat olarak görmüş ve kişisel kanaatince kolera hastaları için yeni bir tedavi yöntemi geliştirmiştir. Salgın sırasında yaptığı gözlemleri bir çalışmada toplayan Lanaras, 1895 senesinde Paris Tıp Akademisi’nce ödüllendirilmiştir. Kendi içinde pek çok çelişkiyi barındıran bu demode tedavi yöntemine ait çalışmanın ödüllendirilmesi dönemin tıp dünyasındaki kutuplaşmayı göstermesi açısından da mühimdir. Lanaras ardında bıraktığı bu çalışma salgın hastalıklar tarihi yazımında farklı bir kaynak türü olarak tıp hekimlerinin tedavi yöntemlerini tartıştıkları makalelerin ya da kitapların kullanımı açısından iyi bir örnek teşkil etmektedir. Bu çalışma 1894 Samsun kolera epidemisinde bizzat hekim olarak çalışmış olan Dr. Lanaras’ın tanıklığı temelinde, kentin altyapı-üstyapı sorunları ve hıfzıssıhhası, Osmanlı bürokrasisinde görevli memurların hatalarının ne tür yanlış anlaşılmalara yol açabileceği ve kolera hastalığının bulunduğu şehirlerde ne tür önlemler alınması gerektiği gibi pek çok hususu incelemektedir.
Keywords : Osmanlı, Samsun, Kolera, Dr. Lanaras, Tedavi