Gelenekçi Osmanlı Islahat Düşüncesinde Temlikler ve Vakıflar

Authors : Mehmet ÖZ

Pages : 103-113

Doi:10.16971/vakiflar.586089

View : 15 | Download : 5

Publication Date : 2019-05-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı medeniyetinin temel kurumlarından biri vakıftır. Vakıflar sayesinde toplumun çeşitli ihtiyaçları  karşılanmıştır. Bu çerçevede başta sultanlar ve hanedan mensupları olmak üzere yüksek rütbeli  devlet adamları pek çok kamu hizmetinin karşılanması için hayır kuruluşları tesis etmişlerdir. Bunların  bir kısmı ise padişahlar tarafından temlik edilen gelirlerin vakfedilmesi suretiyle meydana getirilmiştir.  XVI. Yüzyıl sonlarından başlayarak ve özellikle XVII. Yüzyılda Osmanlı devlet ve toplum düzeninde  meydana gelen bir takım değişiklik ve “bozulma”ları ele alan, bunların düzeltilmesi için padişahlara  tavsiyelerde bulunan ıslahat eseri yazarlarının üzerinde durduğu konulardan biri de bu tür temlikler ve  vakıflardır. Herhangi bir hizmet olmadan yapılan temlikler ve vakıfların hazine gelirlerinin azalmasına  ve dolayısıyla askerin zaafa düşmesine sebep olduğu ileri sürülmüştür. Bu makalede, söz konusu literatürde  konunun ele alınışı örneklerle tahlil edilmektedir.
Keywords : ıslahat, vakıf, temlik, Osmanlılar, hazine