Kastamonu Turnalı Camii’nde Candaroğulları Ve Osmanlılar Zamanına Ait Yeni Bulunmuş Vakıf Hatim Cüzleri

Authors : Cevdet YAKUPOĞLU, Namiq MUSALI

Pages : 201-233

Doi:10.16971/vakiflar.704115

View : 10 | Download : 5

Publication Date : 2020-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Candaroğulları Beyliği, XIV. yüzyılın başlarında Çobanoğulları hanedanının hâkimiyetinin kesin olarak sona ermesi üzerine Kastamonu bölgesine hükmetmeye başlamış ve 1461 yılına kadar varlığını sürdürmüştür. Daha Çobanoğulları tarafından bu bölgede yürütülen imar faaliyetleri Candaroğulları zamanında da devam etmiştir. Bu faaliyetler sonucunda Kastamonu ve havalisinde çok sayıda Türk-İslâm medeniyeti eserleri meydana getirilmiştir. Bunlardan biri de Candaroğulları Beyliği’nin kurucusu I. Süleyman Paşa’nın oğlu Candaroğlu Ali Bey tarafından yaptırılmış olan Turnalı Camii’dir. Caminin 733 / 1333 tarihli vakfiyesinde her Cuma günü camide hatim okuma şartı getirilmiştir. Tarihen Azdavay nahiyesine bağlı olan Turnalı yöresinin bir diğer adı da Bereketli’dir. Günümüzde Bereketli köyü Ağlı ilçesine bağlıdır. Ali Candar Bey’in inşa etmiş olduğu tarihî cami günümüze ulaşmamıştır; zamanla yıpranarak yenisi yapılmış ve en nihayetinde onun yerinde 1990’larda yeni bir cami inşa edilmiştir. 2016-2017 yıllarında yaptığımız saha araştırmaları sırasında Bereketli köyündeki bu camiye birkaç kez uğramış ve orada XIV-XIX. yüzyıllara ait 58 adet elyazması Kur’ân-ı Kerîm cüzü bulmuştuk. İncelemelerimiz sırasında bu cüzlerin Candaroğlu Ali Bey’in ilgili vakfiyesinde geçen hatim okuma şartı ile bağlantılı olduğunu belirledik. Kur’ân-ı Kerîm cüzleri üzerindeki en eski tarihin 789 / 1387, en son tarihin ise 1271 / 1855 olduğunu tespit ettik. Bu bulgularımızın, Candaroğulları ve Osmanlılar döneminde Kastamonu çevresinde vakıf geleneğinin gelişimi, buradaki hat ve kitap sanatının seviyesi, yörede faaliyet gösteren ilim ehli ve kâtiplerin isimleri gibi hususların belirlenmesine, kısacası bu bölgenin sosyo-kültürel tarihinin araştırılmasına yardımcı olacağı kanaatindeyiz.
Keywords : Azdavay, Ağlı, Vakıf, Dinî Hayat