Türkiye`de Geleneksel Olarak Kaz Üreticiliği Ve Kaz Etinin Karkas Saklanması: Arakonak Köyü Örneği

Authors : Yalçın YETKİN, Nevruz YARDIMCI, Ayşen YETKİN

Pages : 9-28

View : 8 | Download : 13

Publication Date : 2006-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Kazlar. Anatidae ailesinden; kuğu ve kazları da içine alan Anserinae alt ailesinden ve Anserini soyundandır. Suculdurlar, uzun boyunları ve yanar döner olmayan renkleriyle tanınırlar. Kazlar iki büyük döle ayrılır: Anser kazları, pembe, turuncu, gri ayak, bacak ve gagaları vardır ve testere dişleri ile ayırt edilirler. Ülkemizdeki kaz çeşitleri de bu gruba girer. Kaz yetiştiriciliği her yörede olmakla birlikte; özellikle Doğu ve Kuzey-Doğu Anadolu Bölgesi en uygun yörelerdir. Kaz üreticiliği ailesel olarak et gereksinmesini için yapılır Yumurta veren dişi kazlara anaç; erkeklerine ise horoz denir. Kışın arpa, buğday, mısır ve kepek gibi yemlerle beslenen kazlar; gündüzleri çeşmelerdeki su başlarına bırakılarak orada çiftleşmeleri sağlanır. Şubat\`ta yumurtlamaya başlarlar. İki günde bir yumurta olmak üzere 15-30 yumurta yaparlar. Mart\`ta yaklaşık bir aylık kuluçkaya yatarlar. Kuluçkanın ilk haftası sonunda yumurtalar, güneş ışığına tutularak döllenmiş olup olmadıkları belirlenir. İlk çıkanlara bazı yörelerde baş cüceler büyükler , ikinci kuluçkadan çıkanlara ortancalar denir. Ve üçüncü bir kuluçka daha olursa bunlara da so/z cüceler küçükler ya da balacalar denir. Yavrular önceleri süt ve ekmek içi ile beslenir ve güçlenmeleri sağlanır. Sonra ilk baharla birlikte çimenlere bırakılır, akşamları ek besin verilir. Çimenlerin biçilmesi ve kurumasından sonra biçilmiş ekin tarlalarına götürülerek başak ya da tanelerle beslenirler. Bu kaynak tükendikten sonra, dağlık bölgede kurumuş ve dökülmüş olan kenger tohumları ile beslenirler. Ekim başında ise yaklaşık bir ay sürecek besiye bırakılırlar. Bu dönemde suda şişirilmiş mısır, arpa, buğday ve kepek verilir. Besili kazlar iyice yağlanır ve yürüyemez duruma gelirler. Sonra, bir günde topluca kesilirler. Kadınlar arasında imece yoluyla temizlenirler. İç organları çıkarılan kazlar bir süre Sonbahar güneşinde tutulduktan sonra, iç tarafı kaya tuzu ile nitratlı tuz iyice tuzlanır. Kiler olarak bilinen soğuk bölmelerde ipe asılarak tuza bırakılır. Et pastırma özelliği kazandıktan sonra yenilmeye başlanır. Yemek olarak daha çok bulgur pilavı, patatesle birlikte kızartma ve pirinçle terbiyeli haşlama şeklinde tercih edilir
Keywords : Kaz üretim, yetiştirme, et, saklanma, yemek, bölgeler Türkiye