Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireylerin Sınırlı ve Tekrarlayıcı Davranışlarının Günlük Yaşam Etkinlikleri Üzerindeki Etkisine Yönelik Öğretmen Görüşleri

Authors : Yusuf ALPDOĞAN, Elif SAZAK

Pages : 369-388

Doi:10.33711/yyuefd.1245203

View : 10 | Download : 8

Publication Date : 2023-04-17

Article Type : Research Paper

Abstract :Otizm Spektrum Bozukluğu insert ignore into journalissuearticles values(OSB); evrensel olarak iki kaynak temel alınarak tanımlanmakta ve bozukluğun tanı ölçütleri belirlenmektedir. Bunlar DSM-5 ve ICD’dir. DSM-5 ve ICD-11, OSB’yi iki temel alanda yetersizlikle karakterize olduğunu vurgulamaktadır. Bunlar “karşılıklı sosyal etkileşimi ve sosyal iletişimi başlatma ve sürdürme yeteneğindeki kalıcı eksiklikler ile bireyin sınırlayıcı, tekrarlayıcı, esnek olmayan davranış, ilgi alanları ve etkinliklerdir. OSB’li bireylerde bozukluğun ölçütü ve derecesini belirleyen önemli bir değişken olan sınırlı ve tekrarlayıcı davranışlar, bireylerin günlük yaşam etkinliklerini, öğrenmelerini ve sosyalleşme süreçlerini olumsuz etkilemektedir. Bu araştırmanın amacı OSB’li bireylerin sınırlı ve tekrarlayıcı davranışlarının bu bireylerin günlük yaşam etkinliklerine katılımı üzerindeki etkisinin ortaya konulmasıdır. Araştırmada, nitel araştırma desenlerinden olgu bilim deseninden hareketle nitel veri toplama tekniği kullanılmıştır. Araştırma, amaçlı örneklem tekniğine göre yürütülmüş ve 10 özel eğitim öğretmeniyle görüşülerek gerçekleştirilmiştir. Araştırma, 2021-2022 güz döneminde üç aylık bir süreçte yapılmıştır. Araştırma verileri, araştırma sorularını yansıtan kodlar yoluyla betimsel analizine tabi tutulmuştur. Araştırmada katılımcıların OSB’li bireylerin sergiledikleri sınırlı ve tekrarlayıcı davranışlarının onların günlük yaşam etkinliklerine katılımını etkilemesine yönelik görüşlerine ilişkin bulgular elde edilmiş ve ileri araştırmalara öneriler getirilmiştir.
Keywords : Otizm spektrum bozukluğu, sınırlı ve tekrarlayıcı davranışlar, günlük yaşam etkinlikleri, Autism spectrum disorder, restricted and repetitive behaviors, daily life activities