İslam Hukuk Metodolojisinde Debûsî ve Gazzâlî’nin Şer‘î Hükümlerin Delillerine Bakış Açıları

Authors : Abdurrahim GÜLER

Pages : 95-130

Doi:10.32955/neu.ilaf.2020.6.1.03

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2020-06-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Hz. Peygamber’in vefatından sonra, şer‘î-amelî yeni meseleler ortaya çıkmış ve müslümanlar yeni kültür çevreleriyle birlikte yaşamak durumunda kalmışlardır. Bu nedenle dinî-hukukî alanla ilgili amelî meselelerde, büyük artış meydana gelmesi ve ictihad faaliyetinin yeni bir ivme kazanması kaçınılmaz olmuştur. Bu sebeple İslam Hukuk Metodolojisini iyi bir şekilde ifade etmek, İslam’ın doğru anlaşılabilmesi ve yaşanılabilmesi için büyük önem arz etmektedir. Çalışmanın amacı da, İslam Hukuk Metodolojisinin iki farklı ekolünü karşılaştırarak bu gayeye hizmet etmektir. Bu çalışma, iki büyük âlim olan Debûsî insert ignore into journalissuearticles values(v. 430/1038); ve Gazzâlî’nin insert ignore into journalissuearticles values(v. 505/1111); İslam Hukuk Metodolojisinde, şer‘î hükümlerin delillerine dair değerlendirmelerini ve bu mukayeseden elde edilecek bilgileri konu edinmektedir. Ayrıca müelliflerin hayatları, yaşadıkları dönem ve eserleri de incelenmiştir. Debûsî ve Gazzâlî’nin şer‘î hükümlerin delillerine yani; Kitap, Sünnet, İcmâ ve Kıyas’a farklı bakış açıları, Taḳvîmü’l-edille ve el-Müstaṣfâ esas alınarak belirtilmektedir. Bununla birlikte kendi mezheblerinin görüşlerinden farklı olan düşüncelerine de yeri geldikçe değinilmeye çalışılmıştır. Araştırmanın sonucunda; Debûsî ve Gazzâlî’nin, İslam Hukuk Metodolojisinin ana konularında ittifak etseler de, furû’ meselelerde mezheplerinin görüşleri doğrultusunda ihtilaf ettikleri görülmektedir. Ancak müelliflerin bu görüşleri, Fukaha ve Mütekellimîn metotlarının daha iyi anlaşılmasına ve İslam Hukuk Metodolojisinin, günümüz dünyasına uygun bir şekilde yorumlanabilmesine büyük katkılar sağlamaktadır.
Keywords : islam, islam hukuku, Hüküm, Delil, Debûsî ve Gazzâlî