Meslek Folkloru Bağlamında Eskişehir’deki Aşçıların Lakapları Üzerine Bir İnceleme

Authors : Sinem Kaya

Pages : 25-39

Doi:10.59902/yazit.1465695

View : 61 | Download : 67

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Her mesleğin kendine has özelliklerinin olması ile beraber kendisine ait bir kültürü de vardır. Mesleki süreçler içinde folklorun kapsamı ve işlevi ile uyumlu şekilde oluşan ve mesleki koşullar arasında devamlılık kazanan unsurlar meslek folkloru başlığı altında incelenmektedir. Türk folklor araştırmaları içinde önceki dönemlere nispetle son dönemlerde meslek folkloru araştırmalarında önemli bir ivme oluşmuştur. Dünden bugüne devamlılığı olan önemli mesleklerden biri olan aşçılık, doğrudan ya da dolaylı olarak içerisinde pek çok halkbilimi ürünü barındırır. Aşçılık mesleği ile ilişkili atasözleri, deyimler, fıkralar, mesleki anlatılar, hiyerarşiye yönelik enformel ilkeler, mesleğinin geçmişinde ve bugününde görülen iç dinamikler ve değişimler vb. aşçılığın folklorik özellikleri arasında yer alan unsurlardan bazılarıdır. Bu unsurlardan biri de “lakap”lardır. Türk halk hayatında ve kültüründe yaygın şekilde kullanılan lakaplar, aşçılık mesleğinde de farklı sebeplerle oluşabilmektedir. Aşçılık mesleğini icra edenlerin bu lakapları neden niçin aldığı gibi soruların cevapları meslek folkloru odaklı araştırmalarla tespit edilebilir. Bu çalışma, kültürel çeşitliliği ile dikkat çeken Eskişehir’de; esnaf lokantaları, restoranlar, meyhaneler, barlar, pideciler, dünya mutfağından örnekler sunan mekanlarda çalışan aşçıların yanı sıra mesleği çeşitli biçimlerde icra eden veya etmiş olan başka aşçılarla yapılan mülakatlarda ulaşılan veriler üzerine inşa edilmiştir. Söz konusu araştırmanın örneklem alanı Eskişehir kenti olsa da merkez ilçeler dışında kalan uzak ilçelerdeki aşçılarla da görüşmeler yapılarak veriler elde edilmiştir. Alan araştırmalarından hareketle mesleğin katılımcıları arasında oluşan lakaplar tespit edilerek değerlendirilmiş ve bir sınıflama oluşturulmaya çalışılmıştır.
Keywords : Meslek folkloru, aşçılık, gastronomi, Eskişehir kenti, lakaplar