Roman ve Propaganda: Moralızade Vassaf Kadri’nin Ölüm Habercileri Romanında İdeolojik İnşa

Authors : Fatma Balaban

Pages : 285-295

Doi:10.59902/yazit.1583059

View : 26 | Download : 32

Publication Date : 2024-12-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Sanatçı, yaşadığı dönemin ve toplumun aynası olarak tanımlanır. Moralızade Vassaf Kadri, II. Abdülhamid’in ruhsal bunalımı çerçevesinde içinde yaşadığı toplumun sıkıntılarını, savaşın getirdiği olumsuz yönleri ve savaş sonrası yaşanılan acıları romanında konu olarak işlemiştir. Sultan Abdülhamid\\\'in saltanatının son günlerine kadar getirdiği; 93 Harbi, Balkan Harbi ve harbin hemen sonrasında (1914) kaleme aldığı romanı Ölüm Habercileri Kızıl Sultan, daha ziyade Abdülhamid\\\'in güvensizliği, kişilik bunalımı üzerinden kaleme alınmıştır. Ölüm Habercileri başlığı ile II. Abdülhamid\\\'i tahttan indirmeye çalışanları kasteden eserde, ittihatçılığa göndermeler yapılır. Abdülhamid\\\'in komiteyi öğrenme çabaları ve Ölüm Habercileri Komitesi’nin Abdülhamid\\\'i tahttan indirme mücadelesi arasında sıkışan, başta Balkan ahalisi olmak üzere Osmanlı yurdunun fakir ve ezilmiş halkının içler acısı hâli eserin odak noktasıdır. Bu çalışma, Meşrutiyet sonrası ortaya çıkan, geçmişin sorgulanması ve yargılanması yöneliminin bir başka örneği olan, Moralızade Vassaf Kadri’nin Ölüm Habercileri Kızıl Sultan adlı eserinde, yazarın tarafının belirlenmesi ve bu bağlamda, keskin hatlarla tanımlanan kişilerin ideolojik inşa çerçevesinde incelenmesi üzerinedir. Eserin tarihi ve ideolojik bakışı içerisinde dönemin yöneticilerinin tutumları ve bunun halk nezdindeki karşılığı metin analizi yöntemi ile okunmaya çalışılmıştır. Eserin Abdülhamid karşıtlığı ideolojisinin propagandası doğrultusunda kurgulandığı görülür. Bu yönüyle ideolojik bir inşa aracı olarak kaleme alındığı anlaşılmaktadır.
Keywords : Moralızade Vassaf Kadri, tarihî roman, iktidar, ideoloji, tip