ÇAMŞIHI YÖRESİ ÂŞIKLIK GELENEĞİ İÇİNDE KADIN ÂŞIK ÂŞIK HATİCE MİHRAP

Authors : Derya TEMÜRTÜRKAN

Pages : 138-152

Doi:10.51576/yegah.901552

View : 14 | Download : 5

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Âşıklar içinde yaşadıkları toplumun dünya görüşünü, inançlarını, geleneklerini, sanat zevkini yansıtan ve yaşatan gelecek nesillere aktarılmasını sağlayan halk sanatçıları olarak bilinmektedirler. Âşıkların binlerce deyiş, düvaz, mersiye, miraçlama ve semahları belleklerinde tuttukları göz önüne alınırsa her birinin ayrı bir araştırma konusu olduğu görülecektir. 1950 yıllarından itibaren kentli yaşam tarzının ve teknolojik gelişimlerin etkisiyle icra ve aktarım yönünden farklılaştığı da bir gerçektir. Buna rağmen Âşıklık kurumu’nun çizgisini koruduğu görülmüştür. Âşık Edebiyatının Sivas’taki ilk temsilcilerine XVI.yy. da rastlanılmıştır. Pir Sultan Abdal, Pir Ali, Pir Garip, Kul Hüseyin XVII.yy. da Hüseyin Abdal, Kul Mustafa, Senem, Karaoğlan XVIII. yy. da Hayrani, Sefil Öksüz, Kul Mehmet gibi. Yöre yüzyıllardan bu yana getirmiş olduğu değişik kültürel gelenekler ve inançlar sayesinde, hala devam etmekte olan çok güçlü bir halk şiiri geleneğine sahiptir. Sivas ilinin Çamşıhı bölgesi ise âşıklık geleneği, tavır, üslup, folklorik zenginlik ve kadın âşıkların yoğunluğu bakımından özel bir bölgedir. Kadın âşıklar yirminci yüz yılın ikinci yarısından itibaren konu olarak işlenmeye başlanmıştır. Yörede yüzyıllardır süregelen, sözlü kültür süreci kültür birikimi ve bu kabullerin geçerli olması ve bunun genç kuşaklara aktarılması halen kültürün canlı bir şekilde yaşamasını sağlamıştır. Bu çalışma sürecinde Âşıklık geleneğinin temel unsurları olan mahlas alma, rüya sonrası âşık olma, usta çırak, Atışma karşılaşma, saz çalma, Çamsıhı köyleri âşıklık geleneği, katılımcı gözlem ve etnografi temelli kültür analizi ile elde edilmiş veriler ve kaynaklar toplanmıştır, Âşıklık geleneğini hala sürdüren kaynak kişiler tespit edilerek, âşıklık geleneği ve uygulamaları hakkında görüşmeler yapılmıştır. Sivas Çamşıhı Başören köyünde yaşamış olan köylüsü Âşık Celal Şahin ve üvey oğlu Hacı Şahin’le görüşülüp alan çalışmasında bulunulmuş ve Badeli âşık olan yörede farklı adlarla anılan insert ignore into journalissuearticles values(Âşık Fatoğ, Âşık Kız);, Hatice Mihrap mahlasıyla bilinen kadın saz şairinin hayatı ve eserleri incelenmiştir.
Keywords : AŞIKLIK, SİVAS, KADIN AŞIK, ÇAMŞIHI