META FEMİNİZMİ ÇERÇEVESİNDE BEDEN OLUMLAMA HAREKETİ’NİN INSTAGRAM ÜZERİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

Authors : Melike Sejfula

Pages : 50-87

View : 23 | Download : 30

Publication Date : 2025-01-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Beden, iktidarlar tarafından toplumsal denetimi sağlamak amacıyla üzerinde çeşitli politikalar gerçekleştirilen bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu kapsamda günümüzde iktidarlar ve endüstri tarafından üretilen ‘ideal’ beden ölçüleri, medya aracılığıyla topluma benimsetilmekte ve normalleştirilmektedir. Güzellik, estetik, spor ve moda endüstrileri ‘ideal’ beden ölçülerini düzenli olarak yenilerken bireyler ise ‘ideal’ölçülere sahip olmak için yaşamlarını bu doğrultuda şekillendirmektedir. Ancak zaman içerisinde oluşturulan beden normlarını kabul etmeyen bireyler, bir araya gelerek tüm ölçülerdeki bedenlerin kabulünü içeren Beden Olumlama Hareketi’ni oluşturmuştur. Yeni medyayla birlikte hareketin kapsamı genişlemiş ve sosyal medya platformları özellikle de Instagram ile geniş kitlelere ulaşılmıştır. Hareketin popülerliği artınca endüstrinin dikkatini çekmiş ve popüler olan her akım gibi kendi çıkarları doğrultusunda kullanmaya başlamıştır. Markalar, büyük beden koleksiyonları çıkarmış, büyük beden modellerle anlaşmalar yapılmış ve reklamlarda Beden Olumlama Hareketi’nin kullandığı feminist söylemlere yer verilmiştir. Bu durum hareketin, endüstriyle iş birliği içerisinde girdiği ve direniş niteliğini yitirdiği gibi eleştirel yapılmasına zemin hazırlamıştır. Çalışmada bu tartışmalar meta feminizmi çatısı altında tartışmaya açılmıştır. Bu kapsamda çalışmanın amacı, ‘ideal’ beden ölçülerine direniş niteliğinde oluşturulan Beden Olumlama Hareketi’nin Türkiye’de Instagram’da nasıl gerçekleştiği ve harekete yöneltilen eleştirilerin, Instagram’da üretilen içeriklere yansıyıp yansımadığını ortaya koymaktır. Çalışmada içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Instagram’da Beden Olumlama Hareketi kapsamında düzenli olarak içerik üreten hesaplar örnekleme dahil edilmiş ve ürettikleri içerikler analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda, Beden Olumlama Hareketi’nin ilk çıktığı dönemlerde direniş niteliği taşımasına rağmen zamanla endüstri tarafından kendi çıkarları doğrultusunda dönüştürüldüğü dikkat çekmiştir. Bu durumda hareketin popülerliğinden yararlanmak isteyen bazı hesapların takipçi sayılarını arttırmak için hareket kapsamında içerik üretmelerinin ve markalarla iş birliği yapmalarının etkili olduğu görülmüştür. Ayrıca Beden Olumlama Hareketi’nin popüler olan birçok akım gibi zaman içerisinde popülerliğinin azaldığı, üretilen içerik sayısında önemli bir düşüş yaşandığı dikkat çeken diğer bir sonuç olmuştur.
Keywords : Beden, Beden Olumlama Hareketi, Meta Feminizmi, Instagram