MAĞDURİYETİN GİDERİLMESİ AÇISINDAN UZLAŞTIRMA KURUMU İLE MAĞDUR HAKLARI TASARISININ İNCELENMESİ

Authors : Mümin GÜNGÖR

Pages : 189-230

Doi:10.33432/ybuhukuk.544344

View : 17 | Download : 6

Publication Date : 2019-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :21.yüzyılda hakim olan ceza adaleti sistemi, failin cezalandırılırken suç mağdurlarının ortaya çıkan mağduriyetlerinin giderilmesi anlayışını ön planda tutan bir sistemdir. Var olan ceza adaleti sistemine hakim olan bu anlayış, onarıcı adalet anlayışıdır. Bu anlayışın en temel gayelerinden birisi, işlenen suçtan dolayı sanığın devlet  tarafından cezalandırılmasının yeterli görülmeyerekten, mağdurun veya suçtan zarar görenin zararının giderilmesidir. Bu anlayışın hakim olduğu devletlerin ceza sistemlerinde , bu anlayış esasına göre bir çok düzenlemeler, kurumlar bulunmaktadır. Onarıcı adalet anlayışının etkisinde kalan ülkelerden birisi olarak Türk Ceza Sistemi de bu alanda gereken kurumların oluşturulmasına ve düzenlemelerin getirilmesine tanıklık eden bir sistemdir. Bu yönde getirilen kurumlardan uzlaştırma kurumu ile mağdur hakları tasarısı da birkaçından birisidir. Bu mevzuu da Türk Ceza Muhakemesi  Hukukunda yer alan u zlaştırma kurumu, hem kamu hem özel hukuk ile ilgili olan uyuşmazlıkların giderilmesinde alternatif çözüm yöntemi olarak Türk Ceza Sistemine tezahür eden onarıcı adalet anlayışının önemli bir yansımasıdır. Uzlaştırma kurumu Türk  mevzuatına 2005 yılında getirilmiştir. Şuan itibariyle esasen sistemin önemli araçlarından birisi konumundadır. Onarıcı adalet anlayışının kazandırdığı en önemli bir diğer hususta doğrudan mağdurlar haklarına yönelik ve mağduriyetlerinin doğrudan giderilmesi yönünde mevzuat bulunmasını sağlamasıdır. Bu yönde ülkemizde bir çok defa tasarı aşamasında kalan mağdur haklarına ilişkin çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalardan en önemlisi ve kanunlaşma evresinde olan 2017 tarihli mağdur hakları tasarısıdır. Bu tasarı ile devletin korumasız bıraktığı mağdurların yine devlet tarafından doğrudan korunması, mağduriyetlerinin giderilmesi sağlanmaktır.
Keywords : Onarıcı Adalet, Cezalandırıcı Adalet, Türk Ceza Sistemi, Türk Ceza Muhakemesi Hukuku, Suç Mağduru, Suçtan Zarar Gören, Mağduriyetin Giderilmesi, Zararın Tazmini, Uzlaştırma