‘Bu İçeriğe Bulunduğunuz Konumda Erişilemiyor’: İnternet Ortamında Yapılan Coğrafi Engellemelerin AB Hukukunda Yansımaları

Authors : Fatmanur Cebeci Çorum

Pages : 189-225

Doi:10.33432/ybuhukuk.1570016

View : 54 | Download : 30

Publication Date : 2025-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Coğrafi engellemeler, kullanıcıların bulunduğu konuma bağlı olarak, internet ortamında erişilmek istenen ürün ya da hizmetlere erişimi kısıtlayarak belirli bir bölgedeki kullanıcılara sunulmaması veya farklı koşullarla sunulması amacıyla uygulanan bir teknolojik yöntemdir. Coğrafi engellemeler nedeniyle ürün ve hizmetlere erişimin zorlaşması, özellikle Avrupa Birliği\\\'nde büyük bir tartışma konusu olmuştur. İlk olarak, sınır ötesi erişimin engellenmesinin dijital tek pazar anlayışına ters düşmesi eleştirilmiştir; çünkü bu anlayış, ürün ve hizmetlerin internet üzerinden de serbest dolaşımını hedefler. İkinci olarak, kültürel ürünlere erişimin kısıtlanması ya da tamamen engellenmesi, insan hakları ve eşitlik ilkeleri açısından ciddi eleştirilere neden olmuştur. Bu eleştiriler sonucunda, özellikle dijital tek pazarı güçlendirmek amacıyla, Avrupa Birliği Komisyonu “Sınır Ötesi Taşınabilirlik Tüzüğü” ve “Haksız Coğrafi Engellemeler Tüzüğü” gibi önemli yasal düzenlemeleri kabul etmiştir. Ancak, Sınır Ötesi Taşınabilirlik Tüzüğü\\\'nün yalnızca belirli bir grup tarafından faydalanılabilir olması sebebiyle hedeflenen amaca ulaşmada yetersiz kaldığı öğretide savunulmaktadır. Haksız Coğrafi Engellemeler Tüzüğü\\\'nün ise telif hakkıyla korunan ürünleri kapsam dışında bırakması nedeniyle oldukça dar kapsamlı olduğu ve dijital tek pazarı güçlendirme hedefine hizmet etmediği ifade edilmiştir. Bu sebeplerle, her iki yasal düzenlemenin de coğrafi engellemeleri Avrupa Birliği\\\'nde tamamen sona erdirme ya da azaltma amacına hizmet etmediği öğretide ifade edilmektedir. Özellikle Haksız Coğrafi Engellemeler Tüzüğü’nün telif hakkıyla korunan ürünleri de kapsaması, bu alandaki sorunların çözümünde önemli bir adım olabilir. Ancak böyle bir adımın özellikle görsel-işitsel ve eğlence sektöründe yaratabileceği değişiklikler ve pazardaki etkisi de dikkatle değerlendirilmelidir. Bu tür bir düzenleme, piyasa dengelerini ve rekabeti önemli ölçüde değiştirebilir.
Keywords : Coğrafi engellemeler, dijital ürünler, internet, ayrımcılık, telif hakkı, AB hukuku, kültür, kültürel çeşitlilik.