İsteğe Bağlı Tam Tevkifatın Kanuni Dayanağı

Authors : Şeyma Sarıcalar

Pages : 47-82

Doi:10.33432/ybuhukuk.1575559

View : 58 | Download : 45

Publication Date : 2025-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışmamızda Türkiye’de katma değer vergisi tahsilatını güvence altına almak amacıyla getirilen ve 2022 yılında yürürlüğe giren “isteğe bağlı tam tevkifat” uygulaması ele alınmaktadır. Katma değer vergisinde vergi sorumlusu esas olarak Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 9. maddesinde düzenlenmiştir. İlgili maddede belirli sorumluluk halleri düzenlenmiş olup verginin güvence altına alınması amacıyla gerekli görülen hallerde Hazine ve Maliye Bakanlığı’na yetki verilmiştir. Bakanlık ise bu yetkisini genel tebliğler aracılığıyla kullanmaktadır. Genel tebliğler ile getirilen isteğe bağlı tam tevkifat, kısmi tevkifata tabi işlemlerde alıcı ve satıcı tarafların anlaşması durumunda tüm vergi sorumluluğunun tek bir tarafa devredilmesine olanak tanır. Bu uygulama, verginin daha güvenli ve hızlı bir şekilde hazineye aktarılmasını sağlarken, mükelleflerin geçmiş işlemlerden doğan yükümlülükleri nedeniyle ortaya çıkan müteselsil sorumluluğunu da sınırlamaktadır. Makale, öncelikle tevkifat uygulamasının yasal dayanaklarını, Anayasanın verginin kanuniliği ilkesiyle olan ilişkisini ve Vergi Usul Kanunu’nun ilgili maddeleri çerçevesinde bu düzenlemenin hukuki boyutunu incelemektedir. Ayrıca, isteğe bağlı tam tevkifat uygulamasının avantajları ele alınırken, uygulamanın getirdiği idari ve hukuki tartışmalar da değerlendirilmektedir. Sonuç olarak, isteğe bağlı tam tevkifat uygulamasının, vergi güvenliği sağlamada önemli bir rol oynadığı belirtilmiş, uygulamanın etkinliğinin artırılması ve vergiye uyum süreçlerinin kolaylaştırılması için öneriler sunulmuştur.
Keywords : İsteğe Bağlı Tam Tevkifat, Tam Tevkifat, Kısmi Tevkifat, Verginin Kanuniliği İlkesi, Vergi Hukukunda Özel Sözleşmeler, Katma Değer Vergisi