TÜRKİYE'DE RÜZGÂR HIZI VERİLERİNİN HOMOJENLEŞTİRİLMESİ VE EĞİLİMLERİ

Authors : Erkan YILMAZ

Pages : 185-233

Doi:10.33171/dtcfjournal.2021.61.1.8

View : 15 | Download : 6

Publication Date : 2021-06-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Küresel iklim değişimi kapsamında iklim parametreleri değişmekte, rüzgâr da bu parametreler içerisinde, özellikle Türkiye literatüründe az çalışılan konular arasında yer almaktadır. Dünya'da orta enlem karaları üzerinde rüzgâr hızı (RH) azalmaları, yüksek enlemlerde karalarıyla okyanus ve deniz yüzeylerinde RH artışları görülmektedir. Türkiye'de ham verilerle yapılan çalışmalarda genel olarak RH azalmaları, Doğu Karadeniz-Güneydoğu çevresinde ise RH artışları belirlenmiştir. Bu çalışmada, verilerin homojenlik testleri yapılmış, kırılma bulunan RH zaman serileri belli kurallara göre düzeltilerek homojen hale getirilmiştir. Homojen verilerle Türkiye'deki RH rejimleri ile eğilimler belirlenmiş, eğilimlerdeki benzerlik dönemleri göz önüne alınarak, RH eğilim rejimleri ortaya koyulmuş, yıl içindeki rüzgâr genliklerindeki eğilimler incelenmiştir. Bu analizlere göre, Türkiye'de tek zirveli, çift zirveli ve düzenli tip RH rejimleri bulunmaktadır. Yıllık ortalama RH, Akdeniz Bölgesi ve Batı Karadeniz ile Marmara Bölgesi doğusunda azalmaktadır. Kış mevsiminde Türkiye'nin batı yarısında, baharda İç Anadolu Bölgesi ve çevresinde, yazın Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Adana Bölümü doğu yarısı, Kuzeydoğu Anadolu ve güney Ege kıyılarında, güz mevsiminde ise Türkiye genelinde RH azalmaları belirlenmiştir. Aylık RH eğilimlerine göre Türkiye'de, baharda azalan, baharda artan, güzde artan, sıcak dönemde artan, soğuk dönemde artan, baharda-güzde artan ve yılboyu azalan tip olmak üzere 7 farklı RH eğilim rejimi bulunmaktadır. Ayrıca Türkiye genelinde, yıl içindeki RH genlikleri azalmaktadır.
Keywords : Rüzgâr Hızı Eğilimleri, İklim Değişimi, Rüzgâr Hızı Verilerinin Homojenleştirilmesi, Türkiye