Türkiye'de Kan Grubu Araştırmaları

Authors : Galip AKIN, Nursel DOSTBİL

Pages : 1-15

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2005-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada kan gruplarının bulunuşu, kan gruplarının kalıtımı, kan grupları araştırmalarının önemi ve kan grupları gen frekanslarının tespit edilmesindeki amaç kısaca açıklanmıştır. Türkiye'de kan grupları hakkında yazılmış ilk makaleler ile kan grupları üzerinde yapılmış araştırmalar, yapılış tarihi sırasına göre verilmiştir. Ayrıca araştırmaların yapıldığı yerler ve araştırmalardaki denek sayısı gösterilmiştir. Türkiye'de ilk kan grubu oranlarıyla ilgili araştırma 1918 yılında yapılmış ve 1958 yılına kadar bir çok araştırıcı kan grubu oranlarının dağılımıyla ilgili çalışma yapılmıştır. Yapılan çalışmalardaki denek sayısının azlığı ve genellikle de verilerin yorumlanmasında istatistiki yöntemlerin kullanılmayışı veya uygun kullanılmayışı nedeniyle, Türkiye genelini kapsayacak nitelikte görülmemiştir. Van İli Sağlık Müdürlüğü'nün, Van il merkezinde yaptığı genel sağlık taraması esnasında isteyen kişilerin kan grupları da tespit edilmiştir. Araştırmamızın materyalini sağlık taraması sırasında tespit edilen bu kan grupları oluşturmaktadır. Araştırmada 6982 kişinin ABO ve Rh kan gruplarının fenotip oranları ve gen frekansları saptanmıştır. Buna göre % 39.99 oranında A, % 17.09 oranında B, % 14.66 oranında AB ve % 28.26 oranında O kan grubu tespit edilmiştir. A geninin frekansı 0.2945, B geninin frekansı 0.1738 ve O geninin frekansı 0.5315 olarak hesaplanmıştır. Ayrıca % 89.49 oranında Rh + , % 10.51 oranında Rh - kan grupları saptanmıştır. Araştırmamızda Türkiye genelini kapsayacak nitelikte görülen 8 araştırma ve bölgesel nitelikte Diyarbakır 2 , Trakya 1 ile Adana, Kayseri, Trabzon illerinde 3 il birlikte yapılmış 4 araştırma ele alınarak incelenmiştir. Bu araştırmaların incelenmesiyle elde edilen veriler, Van'da yaptığımız araştırma verileriyle karşılaştırılmıştır. Buna göre A kan grubu ve A geni frekansı ülkemizin batısından doğusuna doğru gidildikçe, yavaş bir şekilde azalma göstermektedir. B kan grubu ve B geni frekansı ise ülkemizin batısından doğusuna doğru gidildikçe fazlalaşmaktadır. O kan grubu ve O geni frekansı da ülkemizin batısından doğusuna doğru gidildikçe yavaş yavaş azalmaktadır. Türkiye genelini kapsayan araştırmaların, bölgelere göre dağılımı incelendiğinde, Doğu Anadolu Bölgesine ait verilerin çoğu, Van'da yaptığımız araştırma verilerine uyar niteliktedir. Günümüzde ulaşım olanaklarının gelişmesi, sanayileşme, teknoloji ve tekniğin gelişmesi, göçler gibi nedenlerle, insan grupları arasında karışmalar daha çok olmaktadır. Kan gruplarının dağılım oranları, insan topluluklarının karışımını gösteren en kuvvetli kanıtlardan biridir.
Keywords : Kan Grupları, ABO, Rh, Gen Frekansları, Türkiye, Van İli, Genotip, Multipl Allel