THE SEMANTIC ASPECTS OF TURKISH DIMENSION ADJECTIVES “BÜYÜK (BIG)” AND “KÜÇÜK (SMALL)

Authors : Elif ARICA AKKOK, Yanghee LEE

Pages : 1-24

Doi:10.33171/dtcfjournal.2022.62.1.1

View : 14 | Download : 8

Publication Date : 2022-06-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Literal ve imgesel anlamlar bir sürerliliğin iki ucunu oluşturmaktadır ve bu iki anlam türü arasında keskin bir ayrımdan söz etmek mümkün değildir (Dirven, 2002; Gibbs & Colston, 2012; Radden, 2002). Böylesi bir sürerlilik, farklı imgesellik düzeylerini de içermektedir. Radden (2002) bu sürerliliği literal-metonimi-metafor sürerliliği olarak adlandırırken; Dirven (2002) sürerliliği kavramsal yakınlık ve kavramsal uzaklık karamlarına vurgu yaparak açıklamıştır. Bu çalışma, Türkçe büyük ve küçük sıfatlarının anlamsal görünümlerini Türk Ulusal Derlemini (TUD) kullanarak, Dirven (2002)’nin önerdiği literal-imgesel anlam derecelenmesine dayalı olarak incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaca ulaşmak için, öncelikle sıfatların nitelediği ad türleri ve deneyimsel alanlar belirlenmiş; ardından literal-imgesel anlam sürerliliği üzerindeki anlamsal kategoriler sunulmuştur. Çalışmanın sonuçları, büyük+ad kurulumlarının sıklıkla soyut adları nitelediği ve DEĞERLENDIRME deneyimsel alanıyla kullanıldığını; küçük+ad kurulumlarının ise en fazla canlı varlıkları nitelediği ve FIZIKSEL BOYUT deneyimsel alanıyla kullanıldığını göstermiştir. Her iki sıfata ait anlamsal kategoriler de literal-imgesel sürerliliği üzerinde literal, metonimi öncesi, metonimi, metonimi sonrası ve metaforik anlamlar olmak üzere beş başlık altında toplanmıştır.
Keywords : Boyut sıfatları, büyük, küçük, literal anlam, metafor, metonomi