TAKİYETTİN MENGÜŞOĞLU’NUN İNSAN FELSEFESİ PERSPEKTİFİNDEN "GELENEK" VE CUMHURİYETİMİZ

Authors : Ahmet Umut Hacifevzioğlu

Pages : 1-12

Doi:10.33171/dtcfjournal_29.10.2023.1

View : 231 | Download : 192

Publication Date : 2023-10-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Cumhuriyet dönemi düşünürleri arasında yer alan Takiyettin Mengüşoğlu ortaya koyduğu insan felsefesi anlayışıyla düşünce tarihimizdeki yerini almıştır. Batı felsefe geleneği içinde yer alan herhangi bir akımın körü körüne savunuculuğunu yapmayan Mengüşoğlu’nun kendi özgün düşüncelerini ortaya koyarken pek çok filozof ve/veya düşünürle tartıştığı görülmektedir. Mengüşoğlu’nun dikkat çekici yanlarından biri ise içine doğduğu, yetiştiği toplumun problemlerine kayıtsız kalmaması, söz konusu problemler üzerine tartışmasıdır. Mengüşoğlu Cumhuriyetin ilk kuşağına mensuptur. Bu kuşağın pek çok üyesi gibi Mengüşoğlu’nun da yeni kurulan Cumhuriyetin yapıtaşlarından biri olmak üzere kendisini yetiştirmeyi ideal edindiği söylenebilir ki, geride bıraktığı eserleri göz önünde bulundurulduğunda düşünürün anılan ideali gerçekleştirdiği ileri sürülebilir. Öte yanda, cumhuriyetin ilanıyla birlikte pek çok devrim ve reformun art arda yaşama geçirildiği bilinmektedir. Söz konusu devrim ve reformlar Türkiye’nin toplumsal yapısında hızlı ve kimi zaman da köklü değişimlere neden olmuştur. Köklü değişimler ise gelenekçi bir toplumda çeşitli sorunları beraberinde getirebilir. Nitekim Osmanlı’nın Tanzimat Devrinde başlayan modernizm süreciyle birlikte toplumumuzun bir düalizminle yüzleştiği bilinmektedir. Bu çalışmada Tanzimat Devrinde başlayan Cumhuriyet devrim ve reformlarıyla hız kazanan toplumsal değişim süreci Mengüşoğlu’nun insan felsefesi çalışmalarında ortaya koyduğu tarihsel varlık alanının kategorilerinden biri olan gelenek kategorisi bağlamında ele alınmakta ve tartışılmaktadır. Geleneği insan kuşakları arasındaki bağı kurması nedeniyle olumlayan Mengüşoğlu’nun katılaşıp, donuklaşmış gelenek anlayışını eleştirirken akıcı gelenek anlayışını savunduğu görülmektedir. Cumhuriyet devrimleri ve reformlarının amaçlarından birinin Mengüşoğlu’nun ifadesiyle toplumuzda akıcı gelenek anlayışının egemen kılınması olduğu söylenebilir.
Keywords : Takiyettin Mengüşoğlu, İnsan Felsefesi, Gelenek, Cumhuriyet