OSMANLI DEVLETİ'NDE YENİ BİR YAPILANMA: TANZİMAT FERMANI

Authors : Mehmet Zakir Sarikaya

Pages : 60-91

Doi:10.33171/dtcfjournal_29.10.2023.4

View : 275 | Download : 623

Publication Date : 2023-10-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti’nin 19. asırda imparatorluğun içinde bulunduğu ağır şartları düzeltmek ve Avrupalı devletlerle daha sıcak ilişkiler kurmak için büyük bir çaba içerisinde olduğu görülmektedir. Bu nedenle Osmanlı Devleti’nin batılılaşma ve modernleşme çabasını anlamak için Tanzimat’ı anlamak gerekir. Tanzimat Fermanı’yla birlikte yapılan düzenlemeler bir bütün olarak değerlendirildiğinde Osmanlı Devlet yapılanmasında bir yeniden inşa ve ihya çalışması olduğu söylenebilir. Tanzimat döneminde yapılan düzenlemeler, Osmanlı Devleti’nin en az iki asırlık biriken sorunlarının çözümüne yöneliktir. Başta idari yapılanma olmak üzere hukuki, askeri, mali ve eğitim alanında önemli değişim ve dönüşümlerin gerçekleştirildiği görülmektedir. Tanzimat hareketinin en önemli amacı değişimin kanunlarla gerçekleştirilmesidir. Son karar mercii padişah olsa da padişahın ve devlet yöneticilerinin kanunlara bağlı olduğunun vurgulanması hukukun/kanunun üstünlüğü prensibinin kabulü açısından önemli bir gelişmedir. Yapılan değişikliklerde Tanzimat Fermanı temel bir ilke olarak kabul edilmiş, Ferman, daha sonra yapılan düzenlemelere de kaynaklık etmiştir. Tanzimat hareketi, belki devleti çöküşten kurtaramamış; ancak bu girişim, Osmanlı Devleti’nde bazı müesseselerin ihya edilmesine bazılarınınsa ilk defa kurulmasına vesile olmuştur. Bu nedenle Tanzimat, Osmanlı Devlet’inde yeni bir yapılanmayı, modernleşme ve ilerleme noktasında ortaya konulmuş güçlü bir iradeyi temsil etmektedir. Tanzimat dönemi ve Tanzimat sonrası gelişmeler Cumhuriyetin ilanında ve bugünkü Türkiye’nin oluşumunda da önemli bir etkiye sahiptir.
Keywords : Tanzimat Fermanı, , Gülhane Hatt ı Hümayûnu, , Osmanlı Modernleşmesi, , Batılılaşma, , Mustafa Reşit Paşa