SASANİ ŞAHI FÎRÛZ İLE AK HUN KRALI AKSUNGUR ARASINDAKİ MÜCADELELER

Authors : Ali Hüseyin Toğay

Pages : 1552-1569

Doi:10.33171/dtcfjournal.2023.63.2.26

View : 86 | Download : 94

Publication Date : 2023-12-25

Article Type : Review Paper

Abstract :Bu makalenin amacı, Sasani Şahı Fîrûz ile Ak Hun Kralı Aksungur arasındaki mücadelelerin temel nedenlerini, Fîrûz’un Ak Hunlara karşı başarılı olamamasının sebeplerini ve iki lider arasındaki çatışmaların neden haleflerine miras olarak kaldığı gibi sorulara cevap aramaktır. Bununla birlikte iki devlet arasında vuku bulan muharebelerin bilhassa Sasani Devleti üzerine ne gibi etkiler bıraktığını anlamaya çalışmaktır. Miladi 5. yüzyılın sonlarına doğru Aksungur önderliğinde Orta Asya bölgesinde gerek siyasi gerekse de ticari açıdan büyük güce ulaşan Ak Hunlar, doğuda sınır komşuları olan Sasaniler ile çatışma içerisine girmişlerdir. Bu çatışmaların bir önemli nedeni, Sasani Şahı Fîrûz’un, selefleri zamanında Ak Hunlar ve Sasaniler arasında imzalanan anlaşmaları ihlal ederek, Ak Hun topraklarını ele geçirmek istemesi ile ilgilidir. Bu bağlamda iki devlet arasında iki kritik muharebe yaşanmıştır. Her iki muharebe de Aksungur’un üstünlüğü ile sonuçlanmıştır. Bu muharebeler sonucunda Aksungur’un siyasi kariyeri parlak bir döneme girerken Fîrûz’un ise sonunu hazırlamıştır. Belh’ten Sasani başkenti Tisfon’a kadar nüfuzunu yaymaya başlayan Aksungur, Sasani ülkesini adeta avcunun içine alma fırsatını yakalamıştır. Ak Hunların bu gücünü kırmayı başaramayan Sasani idaresi uzun yıllar boyunca Ak Hunların gölgesi altında yaşamaya mahkûm olmuştur. Bu olumsuzluklar dışında nüfuzlu Sasani soylularının da Fîrûz’un Ak Hunlar karşısında hezimete uğramasından istifade ederek devlet yönetimine müdahil olmaları, Sasani idaresini ciddi şekilde sarsmıştır
Keywords : Aksungur, Fîrûz, Ak Hunlar, Sasaniler, Muharebe