HATT-I MÜDAFAA İLE SATH-I MÜDAFAA ARASINDA ANKARA’NIN TERKİ MESELESİ VE AMERİKAN BASININA YANSIMASI

Authors : Engin Çağdaş Bulut

Pages : 515-537

Doi:10.33171/dtcfjournal.2024.64.1.21

View : 59 | Download : 76

Publication Date : 2024-06-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk Milli Mücadelesi başladığı ilk günden beri büyük zorluklar içerisinde sürmüştür. Mücadelenin merkezi, Ankara’da açılan Türkiye Büyük Millet Meclisi olmuştur. Anadolu’nun ortasında bulunan bu bozkır kenti Kütahya-Eskişehir Muharebelerinden sonra büyük bir tehlikeyle karşılaşmıştır. Bu muharebelerde Afyon, Kütahya ve Eskişehir kaybedilmiş, Yunan kuvvetlerinin Ankara’ya doğru ilerleme ihtimali belirmişti. Bu tehlike karşısında Türk Hükümeti Meclis’in Ankara’dan başka bir yere nakline karar vermiştir. Böylece Ankaralılar arasında bir panik ortaya çıkmış ve göç hareketleri hızlanmıştır. Her ne kadar Amerikan basınında taşınacak yer Sivas olarak ilan edilse de Türk kaynaklarında bu şehrin Kayseri olduğu en başından beri kesin olarak belirlenmişti. Fakat TBMM üyelerinin direnişiyle karşılaşan bu karar, sadece aileler, arşivler ve ağırlıkların gönderilmesi şeklinde güncellenmiştir. Bir çok mebus savaşmadan geri çekilmek istemediği için Meclis’in Ankara’da kalması sağlanmıştır. Sakarya’nın gerisine çekilen Türk ordusunun akibeti Ağustos ayı sonlarına doğru yeniden zor duruma düşmüştür. Bizzat Mustafa Kemal Paşa tarafından ikinci kez Ankara’dan nakil kararı verilmiş ancak bu karar uygulanamadan Sakarya’da Türklerin zaferi kesinleşmiştir. Türklerin taarruza kalkıp ilerlemesiyle birlikte TBMM’nin nakli tartışmaları uzun süreliğine sona ermiştir. Bu süreç boyunca Ankara’da ve Kayseri’de birçok hazırlık yapılmıştır. Bu çalışmada çeşitli arşiv belgeleri, hatıratlar, Amerikan gazeteleri, resmi yayınlar ve diğer kaynaklar ışığında Ankara’nın nakli tartışmaları, yapılan hazırlıklar ve Ankara’daki durum ele alınmıştır.
Keywords : Ankara, Kayseri, TBMM, Milli Mücadele, Kütahya Eskişehir Muharebeleri, Sakarya Meydan Muharebesi