POLİFONİK ÜSLUPTA BİR KÖY DESTANI: TAŞ TAŞ ÜSTÜNDE

Authors : Nevra Vardal Atak

Pages : 872-894

Doi:10.33171/dtcfjournal.2024.64.1.34

View : 41 | Download : 41

Publication Date : 2024-06-25

Article Type : Review Paper

Abstract :Polonya edebiyatında köy akımının önemli örneklerinden birini oluşturan, Wiesław Myśliwski’nin Taş Taş Üstünde (Kamień na kamieniu) başlıklı romanı, Polonya köy yaşamına tutulan bir ayna gibidir. Yazarın günlük köy yaşamına detaylıca değinmesi, doğanın köy yaşamı üzerindeki etkisini ele alması, köy gelenekleri ve ritüellerini yansıtması ve köylünün inanç konusundaki eğilimlerini ortaya koyması bağlamında, yapıt bazı edebiyat eleştirmenleri tarafından bir köy destanı olarak adlandırılır. Bu açıdan da Polonya edebiyatında köy sorunsalını en iyi şekilde yansıtan Nobelli yazar Władysław Reymont’un Köylüler (Chłopi) adlı romanıyla benzerlik gösterir. Destansı özellikleri aynı zamanda onu Adam Mickiewicz’in Bay Tadeusz (Pan Tadeusz) başlıklı epik poematına da yaklaştırır. Bu iki yapıt da Polanya edebiyatı için oldukça önemli, mihenk taşı kabul edilen yapıtlardandır. Romanın destan türüne yakıştırılmasındaki önemli nedenlerden biri de üslubudur. Başkahraman Szymon Pietruszka’nın dilinden bir monolog biçiminde anlatılan olaylarda, bilinç akışı ve iç monolog teknikleri kullanılarak üç kuşak geriye dek uzanılır. Bu yöntemler sayesinde de Polonya siyasi tarihindeki önemli dönüm noktalarına değinilir. Ayrıca okur Polonya köyünde zaman içerisinde yaşanan değişimlere de tanıklık yapmış olur. Kronolojik bir sıra olmaksızın, geçmişle şimdinin iç içe geçerek ilerleyen romanın içeriği Szymon’un köy jargonuyla zenginleşmiş, mizah dolu, ironik ve coşkulu diliyle, gerçekçi ve hatta natüralist betimlemeleriyle şekillenir. Ayrıca yazar, günlük konuşma tarzını, retorik bir stille beslemiş, zaman zaman şiirsel betimlemelere yer vermiştir. Felsefi ve politik propaganda tonun da içinde bulunduğu bu polifonik üslup, romanın anlatımındaki zenginliği ortaya koymaktadır.
Keywords : Köy akımı, Destan, Köy romanı, Polifonik üslup